ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΑΣΤΙΚΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΣΤΕΛΕΧΩΝ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
Απαραίτητο εργαλείο στο σύγχρονο “επιχειρείν”
Αφορμή για το παρόν κείμενο υπήρξε πρόσφατο δημοσίευμα της διαδικτυακής Πύλης Ενημέρωσης NextDeal με θέμα: “Κάποια μέλη Δ.Σ. Εταιρείας έχασαν τον ύπνο τους με την 4267/2013 απόφαση Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών”. Με βάση το δημοσίευμα, λαμβάνοντας υπόψη πως με τη συγκεκριμένη δικαστική απόφαση τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, μερικά εκ των οποίων γνώριζαν από νομικά και ασφαλιστικά θέματα, κρίθηκαν υπόλογοι για αστική αποζημίωση, αυθόρμητα έκανα το εξής σχόλιο: “Αν δεν ήξεραν, δεν ρώταγαν! Τουλάχιστον αυτοί, ως Μέλη ΔΣ Ασφαλιστικής Εταιρείας θα έπρεπε να γνωρίζουν για τη δυνατότητα ασφαλιστικής κάλυψης Ευθύνης Μελών ΔΣ & Στελεχών Διοίκησης Επιχείρησης, γνωστή και ως "Directors & Officers' Liability Insurance" ή απλά "D&O" Insurance ή ακόμη ως Management Liability Insurance". Με το σχόλιο αυτό, χωρίς να χρειαστεί να μελετήσω το αντίστοιχο δικαστικό έγγραφο στο οποίο παραπέμπει, θέλησα ευρύτερα να εκφράσω την αναγκαιότητα και η χρησιμότητα του ασφαλιστηρίου "Ευθύνης Στελεχών Διοίκησης" στο σύγχρονο «επιχειρείν». Ασφαλιστήριο που η εγχώρια Αγορά δεν φαίνεται να γνωρίζει με επάρκεια, καθόσον πρόκειται για ασφαλιστικό προϊόν που είναι πέρα από τα τετριμμένα και που αντικειμενικά παραπέμπει σε εξειδικευμένη εμπειρία και τεχνογνωσία.
Σημειώνεται πως ένα Ασφαλιστήριο Ευθύνης Μελών ΔΣ & Στελεχών Διοίκησης, δεν καλύπτει περιπτώσεις που συνιστούν Δόλο ή Εγκληματική Αμέλεια, δηλαδή Ποινική Ευθύνη! Η ποινική ευθύνη δεν ασφαλίζεται αλλά συνδέεται με τιμωρία. Απεναντίας, η όποια συνακόλουθη Αστική Ευθύνη (εξ αμελείας λάθος ή/και παράλειψη), είναι αυτή που ασφαλίζεται και καλύπτεται από τα Ασφαλιστήρια Ευθύνης (κάτι που όλοι οι επαγγελματίες Ασφαλιστές πρέπει απαραίτητα να γνωρίζουν),
Επίσης, κάτι που θα πρέπει απαραίτητα να γνωρίζουν οι Καταναλωτές (Φυσικά Πρόσωπα ή Επιχειρήσεις) και πολύ περισσότερο οι επαγγελματίες Ασφαλιστές, είναι το γεγονός πως το ποινικό αδίκημα συνήθως συνδέεται και με αστικό αδίκημα σε Τρίτους οι οποίοι εύλογα μπορούν να διεκδικήσουν αντίστοιχη αποζημίωση για τη ζημιά ή/και ηθική βλάβη - ψυχική οδύνη που υπέστησαν. Με απλές κουβέντες, κάποιος που διαπράττει ποινικό αδίκημα (πχ που κλέβει), δεν αρκεί απλά να τιμωρείται. Επιβάλλεται από το νόμο και να αποζημιώνει. Μόνο έτσι ικανοποιείται πραγματικά το περί δικαίου δημόσιο αίσθημα.
Είναι φαινόμενο των καιρών μας, τα διάφορα πολιτικο-οικονομικά σκάνδαλα. Εύλογη η αγανάκτηση και η απογοήτευση του κάθε πολίτη όταν διαπιστώνει πως τα σκάνδαλα με πολιτική χροιά και εμπλοκή φορέων του δημόσιου τομέα, προσκρούουν στο “απυρόβλητο” των πολιτικών, με αποτέλεσμα οι ζημιωθέντες (το κοινωνικό σύνολο ή μερίδα Καταναλωτών) να μην μπορούν να διεκδικήσουν αποζημίωση πέρα από την αρνητική (?) ψήφο στις επόμενες εκλογές. Ωστόσο, υπάρχουν και οικονομικά σκάνδαλα του ιδιωτικού τομέα τα οποία πέρα από συνήθεις “εναγκαλισμούς” με την πολιτική εξουσία, συνδέονται και με “ατυχείς” επιχειρηματικές αποφάσεις, που μοιραία προκάλεσαν οικονομική ζημιά σε Τρίτους (πελάτες, χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, εργαζόμενους κλπ). Εδώ, με κατάλληλη επαγγελματική νομική υποστήριξη, υπάρχουν δυνατότητες διεκδίκησης κάποιας αποζημίωσης για ενδεχόμενα αστικά αδικήματα εκτελεστικών οργάνων της εκάστοτε επιχείρησης ή ανεξάρτητων φορέων παροχής υπηρεσιών προς την αντίστοιχη επιχείρηση. Στην πρώτη κατηγορία νοούνται τα Μέλη Διοικητικού Συμβουλίου και τα Διευθυντικά Στελέχη με αρμοδιότητες άσκησης εξουσίας όπως Διευθύνων Σύμβουλος, Γενικός Διευθυντής, Οικονομικός ή Τεχνικός Διευθυντής της αντίστοιχης εταιρείας. Στη δεύτερη κατηγορία, επίκληση για συνυπαίτια αστική ευθύνη μπορεί να αναζητηθεί σε διάφορες εταιρείες / Συμβούλους που παρέχουν υπηρεσίες στην επιχείρηση όπως Ορκωτοί Ελεγκτές Λογιστές, ανεξάρτητοί Νομικοί Σύμβουλοι - Δικηγορικές Εταιρείες, Εκτιμητές, Ασφαλιστές και ανάλογα με την επιχειρηματική δραστηριότητα (π.χ βιομηχανική ή εμπορική), Φορείς Πιστοποίησης, Σύμβουλοι Περιβάλλοντος κλπ. Βέβαια, σε κάθε περίπτωση η όποια οικονομική ζημιά πρέπει να τεκμηριώνεται σε συνδυασμό με την ενδεχόμενη υπαιτιότητα με κάποιο εξ αμελείας λάθος ή παράλειψη (κάτι τέτοιο, είναι προφανές ή εύλογα τεκμαίρεται σε περιπτώσεις όπου προκύπτουν θέματα ποινικής ευθύνης, δηλαδή δόλου ή εγκληματικής αμέλειας).
Καθοριστικής σημασίας για την οικονομική διευθέτηση θεμάτων αστικής ευθύνης είναι η Ασφάλιση Αστικής Ευθύνης. Στην πράξη, σε ότι αφορά επιχειρηματική ευθύνη, μιλάμε για την "Ασφάλιση Ευθύνης Οργάνων Διοίκησης Επιχείρησης (Διευθυντικά Στελέχη & Μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου). Σε ότι αφορά δε Φορείς Παροχής Υπηρεσιών είναι γνωστή ως "Ασφάλιση Επαγγελματικής Ευθύνης", διεθνώς γνωστή ως "Professional Indemnity Insurance" ή ως "Errors & Omissions Insurance".
Με βάση τα παραπάνω, είναι προφανές πως σε μια σύγχρονη ευνομούμενη κοινωνία, ο κλάδος Ασφάλισης Αστικής Ευθύνης μπορεί να λειτουργήσει τόσο ως γόνιμο “εργαλείο άμυνας” σε άδικες καταγγελίες / αξιώσεις εις βάρος αυτών που διοικούν κάποια επιχείρηση ή προσφέρουν υπηρεσίες όσο και ως “εργαλείο αποζημίωσης" Τρίτων όταν ζημιώνονται από εξ αμελείας λάθος ή παράλειψη των διοικούντων την επιχείρηση.
Βέβαια, το ζητούμενο για να λειτουργήσει σωστά και να αναπτυχθεί αξιόπιστα και στη χώρα μας ο κλάδος Ασφάλισης Επαγγελματικής Αστικής Ευθύνης, είναι να υπάρχουν σωστά και άρτια Ασφαλιστήρια, προτεινόμενα - υποστηριζόμενα από σωστά ενημερωμένους αξιόπιστους Ασφαλιστές που επιδιώκουν την καλύτερη δυνατή διασφάλιση των Πελατών τους, αναλαμβάνοντας φυσικά και οι ίδιοι τη δική τους επαγγελματική ευθύνη για τυχόν ζημιογόνα λάθη ή παραλείψεις.