ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΆ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Αναζητώντας διεξόδους για ανάπτυξη!

Δημοσιεύθηκε στην ηλεκτρονική εφημερίδα ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ, 06/06/2023.

Αφορμή για το παρόν άρθρο ήταν η πετυχημένη πρωτοβουλία του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών και των επαγγελματικών σωματείων της Ασφαλιστικής Διαμεσολάβησης να οργανώσει συνάντηση με εκπροσώπους πολιτικών κομμάτων και Ασφαλιστικών Εταιρειών.
Η συγκεκριμένη εκδήλωση είχε σαν στόχο να αναδείξει το κύρος της ασφαλιστικής διαμεσολάβησης και να προκαλέσει γόνιμο διάλογο για την ανάπτυξη της ασφαλιστικής αγοράς στη χώρα μας. Ωστόσο, από το “διάλογο” που προέκυψε δεν διαφάνηκε κάποια ουσιαστική αντιπαράθεση απόψεων που να καταλήγει σε κοινά αποδεκτά συμπεράσματα και προτάσεις.

Βασικές παραδοχές - διαπιστώσεις

• Ο θεσμός της Ιδιωτικής Ασφάλισης είναι καταξιωμένος ως χρήσιμος για την κοινωνία και για την οικονομία αλλά ο Έλληνας Καταναλωτής (Φυσικό Πρόσωπο ή Επιχείρηση) δεν ανταποκρίνεται θετικά.
• Θεωρώντας πως ο μέσος Έλληνας Καταναλωτής διαθέτει κοινωνικοοικονομικό επίπεδο που του επιτρέπει να κρίνει προϊόντα ή/και υπηρεσίες που του προσφέρονται φαίνεται πως μάλλον έχει επιφυλάξεις στα θέματα αξιοπιστίας και κόστους. Και, προς τούτο, υπάρχει έλλειψη κατάλληλης ενημέρωσης και πειστικών επιχειρημάτων από την πλευρά της Ασφαλιστικής Αγοράς.
• Είμαστε η χώρα με το χαμηλότερο δείκτη ανάπτυξης της Ιδιωτικής Ασφάλισης μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά τόσο η Πολιτεία όσο και η Ασφαλιστική Αγορά, δεν καταφέρνουν να αναλάβουν πρωτοβουλίες για την απαραίτητη ανατροπή. Χρειάζεται μια διαφορετική προσέγγιση.
• Θέλουμε την ανάπτυξη αλλά θα πρέπει να είμαστε διατεθειμένοι και για κάποιες υπερβάσεις σε αυτά που, εδώ και χρόνια, έχουμε συνηθίσει.

Υποχρεωτικές ασφαλίσεις 
Εστιάζω σε δύο θέματα που πολύ συζητήθηκαν μέχρι στιγμής και τα οποία θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην ανάπτυξη της ασφαλιστικής αγοράς. Είναι η θέσπιση της “υποχρεωτικής ασφάλισης κατοικίας έναντι φυσικών καταστροφών” και της “υποχρεωτικής ασφάλισης επαγγελματικής αστικής ευθύνης” διαφόρων επαγγελματιών που παρέχουν υπηρεσίες στους Καταναλωτές. Μολονότι υπάρχουν σοβαρά επιχειρήματα προς την κατεύθυνση αυτή, εντούτοις, τα επόμενα βήματα που πρέπει να γίνουν δεν είναι προφανή. Ο βασικός λόγος είναι το γεγονός πως δεν υπάρχει σοβαρή τεχνοκρατική τεκμηρίωση από την πλευρά της ασφαλιστικής αγοράς που να λαμβάνει υπόψη της ευρύτερα κοινωνικά, οικονομικά και τεχνικά θέματα ώστε να μπορεί να πείσει την όποια κυβέρνηση για καθιέρωση θεσμικών μέτρων υπέρ της υποχρεωτικής ασφάλισης.
Μετά από την προαναφερθείσα εκδήλωση, αρχίζω να πιστεύω πως δεν πρόκειται να υπάρξει κάποια ουσιαστική θεσμική εξέλιξη στα προσεχή χρόνια, προς την κατεύθυνση που θα ήθελε η ασφαλιστική αγορά.

Ασφάλιση κατοικίας

Για το συγκεκριμένο θέμα, θεωρώ πως το μέτρο (Έκπτωση 10% στον ΕΝΦΙΑ για τα ασφαλισμένα ακίνητα) που προεκλογικά ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός της χώρας είναι μια λογική  και σοβαρή κίνηση για την προώθηση του συγκεκριμένου ασφαλιστικού προϊόντος. Βέβαια, για να υπάρξει άμεσα κάποια θετική εξέλιξη θα πρέπει ίσως και η ίδια η ασφαλιστική αγορά δείξει κάποια πρακτικά δείγματα  “καλής θέλησης” προς τους Καταναλωτές. Ειδικότερα, με στόχο τη μαζική πώληση ασφαλιστηρίων, θα ήταν θετικό να δεσμευθούν οι ασφαλιστικές εταιρείες για περιορισμό, στο ελάχιστο ή ακόμη και μηδενισμό, του ποσοστού που θέτουν ως Δικαίωμα Συμβολαίου. Αντίστοιχα, οι Ασφαλιστικοί Διαμεσολαβητές να δεχθούν μείωση του ποσοστού Προμήθειάς τους επί των καθαρών (προ φόρου) ασφαλίστρων.
Με τις παραπάνω προϋποθέσεις, αυτόματα το κόστος ασφάλισης κατοικίας θα μειωθεί ουσιαστικά. Σε συνδυασμό δε με κατάλληλες προωθητικές κινήσεις, είναι βέβαιο πως θα υπάρξει ανταπόκριση από τους Καταναλωτές και μαζικότερη ανάπτυξη πωλήσεων.

Ασφάλιση Επαγγελματικής Αστικής Ευθύνης

Επικαλούμενος τη συστηματική, επί σειρά ετών, επαγγελματική ενασχόλησή μου στον κλάδο της Ασφάλισης Αστικής Ευθύνης, μπορώ να πω πως ο σχετικός προβληματισμός είναι σε λανθασμένη βάση. Δεν υπάρχει περίπτωση η ασφάλιση αυτή να επιβληθεί ως ένα υποχρεωτικό “χαράτσι” σε επαγγελματίες όπως μηχανικοί, γιατροί , δικηγόροι κλπ, χωρίς οι ίδιοι να έχουν πειστεί για τη σκοπιμότητα και την αξία του συγκεκριμένου θεσμικού μέτρου. Η επίκληση του ότι εφαρμόζεται εδώ και πολλά χρόνια στις χώρες της ΕΕ δεν αρκεί. Αυτό διαφάνηκε και στο πλαίσιο της προαναφερθείσας εκδήλωσης, όπου τα επιχειρήματα που προβλήθηκαν ήταν μάλλον ατυχή  και συνάντησαν τη δικαιολογημένη “ψυχρή” αντίδραση των εκπροσώπων πολιτικών κομμάτων..

Ειδικά η ασφάλιση επαγγελματικής ευθύνης δεν μπορεί αυταρχικά να επιβληθεί δια νόμου χωρίς την κατάλληλη ενημέρωση και τη συναίνεση των αντίστοιχων επαγγελματικών μέσω των συλλογικών οργάνων τους.

Σχετικά, κρίνω σκόπιμο να επισημάνω ως ιδιαίτερα εύστοχο και με βαθύτερο νόημα, το σχόλιο της πρώην υπουργού του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, η οποία θέλοντας να τονίσει πως η Ιδιωτική Ασφάλιση πρέπει η ίδια να βρει διεξόδους ανάπτυξης, τόνισε περίπου το εξής: "Η Προστασία του Καταναλωτή είναι πρωταρχικό μέλημα της Πολιτείας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ωστόσο, τόσο οι Καταναλωτές όσο και οι Ασφαλιστικοί Διαμεσολαβητές φαίνεται να μη γνωρίζουν την έννοια της αντικειμενικής Αστικής Ευθύνης, που σχετίζεται άμεσα με την Ασφάλιση της Αστικής Ευθύνης”.

Εικάζω πως η άποψη αυτή μάλλον δεν έγινε δεόντως αντιληπτή από το κοινό που παρακολούθησε την εκδήλωση. Και όμως, πρόκειται για σοβαρότατο ερέθισμα, “κλειδί” για την προώθηση της Ασφάλισης Αστικής, που θα πρέπει να το αξιοποιήσει η ασφαλιστική αγορά Υποστηρίζω δε πως αν αναλυθεί και αξιολογηθεί διεξοδικά η έννοια της αντικειμενικής αστικής ευθύνης, όπως ρητά αναφέρεται στο θεμελιώδη Νόμο 2251/1994“ που εισήγαγε στο εγχώριο δίκαιο την Ευρωπαϊκή Οδηγία για την Προστασία του Καταναλωτή. Η ανάλυση και κατανόηση του συγκεκριμένου νομικού “αξιώματος” (αντικειμενική ευθύνη) είναι βέβαιο πως θα δημιουργήσει σοβαρές προϋποθέσεις που θα καθιστούσαν την Ασφάλιση Αστικής Ευθύνης αναγκαία και χρήσιμη. Παράλληλα, θα δημιουργήσει τις απαραίτητες προϋποθέσεις ώστε να αξιοποιηθεί ορθολογικά το άρθρο 24 του Νόμου 3844/2010, το οποίο αναφέρεται στην θέσπιση κανόνων εφαρμογής της υποχρεωτικής Ασφάλισης Επαγγελματικής Ευθύνης, σύμφωνα με τα ισχύοντα σε όλες τις χώρες – μέλη της ΕΕ.

Σημείωση
Το παραπάνω άρθρο έχει σαν στόχο τον προβληματισμό και την πρόκληση γόνιμου διαλόγου για την ανάπτυξη της αγοράς.  Είναι εύλογο κάποιοι να συμφωνούν ή να διαφωνούν. Σε κάθε περίπτωση οι όποιες απόψεις, σχετικά με το θέμα, είναι επιθυμητές και ευπρόσδεκτες.