ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΜΗ ΕΠΑΝΔΡΩΜΕΝΩΝ ΑΕΡΟΣΚΑΦΩΝ (Drones)

Θεσμικό πλαίσιο & Ασφάλιση κινδύνων από τη χρήση τους

Δημοσιεύθηκε στην ηλεκτρονική εφημερίδα nextdeal.gr, 30/05/2019.

Σε συνέχεια της πρόσφατης ανακοίνωσης νέων κανόνων για την ασφαλή λειτουργία των drones που ενέκρινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (δείτε εδώ), κρίνεται σκόπιμο να γίνει σχετική αναφορά και να σημειωθούν τα παρακάτω: 

Όλο και πιο συχνά κάνουν την εμφάνισή τους σε κοινωνικές εκδηλώσεις, αθλητικούς αγώνες, πάνω από πάρκα, γήπεδα, παραλίες, αυλές σπιτιών και γενικά σε μέρη που υπάρχει ελεύθερος χώρος για πτήσεις. Πολίτες αλλά και νομικοί συνειδητοποιούν ότι ο τομέας των drones χρειάζεται εποπτεία από κάποια αρμόδια κρατική Αρχή (στη χώρα μας, είναι η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας). Κάτι τέτοιο είναι αναγκαίο, όταν γνωρίζουμε πως ένα drone μπορεί να χρησιμοποιείται τόσο από ανεύθυνα άτομα με κίνδυνο να προκληθεί ζημιά σε Τρίτους όσο και από έμπειρους χρήστες αλλά με τρόπο παράνομο, εγκληματικό ή επικίνδυνο για την προστασία της ιδιωτικής ζωής των πολιτών ή της εθνικής ασφάλειας.

Θεσμικό πλαίσιο & εξελίξεις

Δεν θα πρέπει να παραβλεφθεί το γεγονός πως η τεχνολογία εξελίσσεται πιο γρήγορα από το θεσμικό πλαίσιο που τη διέπει και το οποίο καλείται να ρυθμίζει θέματα διαδικασιών και τεχνολογικών εφαρμογών με τρόπο αποδεκτό και ασφαλή για το κοινωνικό σύνολο.

Στη χώρα μας, ο ελληνικός Κανονισμός της Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ) για τη χρήση των drones, ακολουθεί τις αντίστοιχες αρχές του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια της Αεροπλοΐας (EASA) και του Διεθνούς Οργανισμού Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO).

Πρόσφατα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε κανόνες οι οποίοι θα ισχύουν για όλους τους χειριστές μη επανδρωμένων αεροσκαφών - επαγγελματίες και ερασιτέχνες. Από το 2020 οι χειριστές μη επανδρωμένων αεροσκαφών θα πρέπει να είναι εγγεγραμμένοι στα μητρώα των εθνικών αρχών. Τα κράτη μέλη θα είναι σε θέση να καθορίζουν τις λεγόμενες «ζώνες απαγόρευσης πτήσεων», όπου - μέσω δορυφορικού γεωγραφικού εντοπισμού - δεν θα επιτρέπεται η είσοδος μη επανδρωμένων αεροσκαφών. Η «ζώνη απαγόρευσης πτήσεων» μπορεί να περιλαμβάνει αερολιμένες και αεροδρόμια ή αστικά κέντρα. Οι κανόνες αυτοί, οι οποίοι θα αντικαταστήσουν τους υφιστάμενους στα κράτη μέλη της ΕΕ εθνικούς κανόνες, περιέχουν σημαντικά στοιχεία για τον μετριασμό των κινδύνων που σχετίζονται με την ασφάλεια των μη επανδρωμένων αεροσκαφών. Μέσω της καταγραφής των χειριστών, της εξ αποστάσεως ταυτοποίησης και του ορισμού των γεωγραφικών ζωνών, όλες οι εθνικές αρχές θα είναι σε θέση να αποτρέπουν την κατάχρηση ή τις παράνομες δραστηριότητες χρήσης των μη επανδρωμένων αεροσκαφών. Σημειώνονται παρακάτω οι βασικές αρχές του πανευρωπαϊκού θεσμικού πλαισίου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τόσο για τα ζητήματα ασφάλειας πτήσεων, όσο και προστασίας της ιδιωτικότητας.

• Εκστρατεία για την ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με τους κινδύνους ασφάλειας, τις υποχρεώσεις και τις ευθύνες των χρηστών drone
• Υποχρεωτική καταχώριση όλων των drones κατά τη στιγμή της αγοράς ή μεταπώλησής τους, επιτρέποντας στον ιδιοκτήτη / χειριστή να εντοπιστεί σε περίπτωση ανάγκης
• Ενθάρρυνση των ιδιοκτητών να συμμορφώνονται με τους εθνικούς και ευρωπαϊκούς κανονισμούς
• Υποχρεωτική εκπαίδευση και πιστοποιητικό/ άδεια για τους χειριστές των drones, ανάλογα με τις ιδιότητες και την απόδοση του εκάστοτε drone
• Αύξηση της αποτελεσματικότητας της επιβολής κανόνων από τις εθνικές Αρχές, συμπεριλαμβανομένης της κατάρτισης και του τεχνικού εξοπλισμού για τα προσωπικό τους, έτσι ώστε να είναι σε θέση να ελέγχουν και διασφαλίσουν τη συμμόρφωση στους κανονισμούς.

Ευθύνες Ιδιοκτήτη / Χειριστή Drone

Η αγορά των Drones εξελίσσεται και οι χρήστες/ χρήσεις συνεχώς αυξάνουν. Στη βάση αυτή, οι κίνδυνοι και οι ευθύνες των ιδιοκτητών/ χρηστών πάντα υπάρχουν. Σύμφωνα και με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, ο ιδιοκτήτης / χειριστής ενός Drone έχει την πλήρη ευθύνη για την εκμετάλλευση και τη σωστή συντήρησή του. Στο πλαίσιο της χρήσης του, το σύστημα τηλεχειρισμού πρέπει να είναι σύμφωνο με τις τεχνικές προδιαγραφές που έχουν καθοριστεί και να εκπέμπει σε ράδιο−συχνότητες που έχουν εκχωρηθεί από τις αρμόδιες αρχές του κράτους.

Ο χειριστής έχει την πλήρη ευθύνη για την απαραίτητη εκπαίδευση στον χειρισμό του συγκεκριμένου σε κάθε περίπτωση Drone και για την εξέλιξη της πτήσης του Drone, η οποία θα πρέπει να είναι ασφαλής χωρίς δυσμενείς επιπτώσεις σε πρόσωπα ή σε περιουσιακά στοιχεία Τρίτων. Είναι προφανές πως σε περιπτώσεις αμέλειας, λάθους ή παράλειψης του χειριστή του Drone μπορεί να υπάρξουν ζημιές, τόσο σε Τρίτους, όσο και στο ίδιο το Drone. 

Στη βάση αυτή, ο εκάστοτε χειριστής/ ιδιοκτήτης του Drone, υποχρεούται να λαμβάνει κάθε μέριμνα για να τηρούνται οι όροι του κανονισμού πτήσης και να αποφεύγεται σε κάθε περίπτωση ο κίνδυνος για σωματικές βλάβες ή ανθρώπινες ζωές και για ζημιές σε περιουσίες. 

Ασφάλιση

Σημαντικό και ιδιαίτερα σοβαρό θέμα γύρω από τα Drones είναι η "Ασφάλιση Αστικής Ευθύνης έναντι Τρίτων". Συγκεκριμένα ορίζεται ως υποχρεωτική η ασφάλιση των ιδιοκτητών/ χειριστών των drones για ζημιές που θα μπορούσαν να προκαλέσουν έναντι Τρίτων μέχρι το ποσό των 1.000.000€. Η ασφάλιση Αστικής Ευθύνης, σύμφωνα με το νόμο, είναι υποχρεωτική για τις όλες τις επαγγελματικές κατηγορίες χρήσεων που αναλυτικά περιγράφονται στον Κανονισμό της Δεν είναι υποχρεωτική όταν πρόκειται για ψυχαγωγική χρήση. 

Τα Drones σαν αντικείμενα υψηλής τεχνολογικής αξίας ανάλογα με τον τύπο τους, αντιπροσωπεύουν κάποιο σχετικά σημαντικό κόστος που βρίσκεται κυριολεκτικά “στον αέρα”. Είναι προφανές πως σε περίπτωση λάθους κατά το χειρισμό του ή εξαιτίας κάποιου τυχαίου γεγονότος, το ίδιο το Drone μπορεί να υποστεί σοβαρή βλάβη ή και ολική απώλεια στην πτώση του. Σύμφωνα με τη διεθνή πρακτική παρόμοια συμβάντα μπορούν και ασφαλίζονται μέχρι τη συνολική αξία του Drone, συμπεριλαμβανομένου και του επίγειου συστήματος πλοήγησης. 

Λύση Lloyd’s μέσω της “ΚΟΥΤΙΝΑΣ ΑΕ”

Η “ΚΟΥΤΙΝΑΣ ΑΕ – Insurance Brokers, Ανταποκριτές Lloyd’s”, με εξειδικευμένη τεχνογνωσία και εμπειρία, επιθυμώντας να συμβάλλει με τον καλύτερο τρόπο στην προσέγγιση των απαιτούμενων ασφαλιστικών καλύψεων, συστηματικά και σταθερά ενημερώνει την αγορά με αρθρογραφία, με συμμετοχή σε ειδικές Εκθέσεις και μέσω του διαδικτύου (Ιστοσελίδα: http://www.drones-insurance.gr, Facebook: https://www.facebook.com/koutinasDroneInsurance/). Από 2017 (πριν την έκδοση του Κανονισμού της ΥΠΑ) προσφέρει αξιόπιστη και οικονομική λύση στους ενδιαφερόμενους Χρήστες, απευθείας ή με τη συνεργασία πιστοποιημένων Ασφαλιστικών Διαμεσολαβητών. Η λύση βασίζεται σε διεθνών προδιαγραφών ασφαλιστήριο Lloyd’s το οποίο καλύπτει όχι μόνο την Αστική Ευθύνη έναντι Τρίτων από τη χρήση drone αλλά και τις ίδιες ζημιές που είναι και ο πιο συνήθης κίνδυνος. Ήδη στην τελευταία 3ετία έχουν συμβεί και έχουν άμεσα αποζημιωθεί αρκετές περιπτώσεις ζημιών σε drone που χρησιμοποιούνται για επαγγελματικούς σκοπούς). Γιατί, η αξία της όποιας Ασφάλισης έχει νόημα όταν αποδεικνύεται στην πράξη!