Πρόσφατα κάποιος μου έθεσε το εύλογο ερώτημα: Ποια είναι η ευθύνη στη χρήση των όλο και πιο πολύπλοκων μηχανημάτων ρομποτικής ιατρικής; Αν προκύψει ένα ατυχές συμβάν, που σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να αποκλειστεί ένα τέτοιο ενδεχόμενο, θα ευθύνεται ο γιατρός ή το μηχάνημα;
Η αυθόρμητη απάντηση στο παραπάνω ερώτημα είναι πως καταρχήν ευθύνεται ο εξειδικευμένος γιατρός - χρήστης του μηχανήματος αφού το ίδιο μηχάνημα, όσο προχωρημένη τεχνητή νοημοσύνη και να φέρει, δεν μπορούμε να το "κατηγορήσουμε" ή να το "τιμωρήσουμε". Σε ότι αφορά την ενδεχόμενη "ευθύνη" του ιατροτεχνολογικού μηχανήματος, υπόλογος είναι ο Ιδιοκτήτης του (νοσοκομείο / κλινική) ο οποίος φέρει την ευθύνη επιμέλειας για την ασφαλή λειτουργία του καθώς επίσης και ο κατασκευαστής του μηχανήματος σε ότι αφορά την κατασκευή και συναρμολόγηση των μηχανικών μερών καθώς και την ενσωμάτωση του εξειδικευμένου λογισμικού για τη λειτουργική χρήση του.
Ευθύνη Γιατρού & Νοσοκομείου / Κλινικής
Όταν μια ιατρική πράξη με τη χρήση σύγχρονων μηχανημάτων έχει δυσμενή αποτελέσματα σε ένα ασθενή, ο πρώτος που μπορεί να κατηγορηθεί είναι φυσικά ο γιατρός. Ωστόσο, η πλημμελής ιατρική πράξη μπορεί να μην οφείλεται αποκλειστικά σε σφάλμα του γιατρού αλλά να οφείλεται και σε εξωτερικούς παράγοντες που σχετίζονται με τις συνθήκες νοσηλείας - λειτουργίας, οπότε προκύπτει θέμα Αστικής Ευθύνης της Κλινικής / του Νοσοκομείου. Κρίνεται σκόπιμο να επισημανθεί πως σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με τη νομική ορολογία, το νοσηλευτικό ίδρυμα (κλινική / νοσοκομείο) θεωρείται "αλληλέγγυα και εις ολόκληρο" συνυπεύθυνο για την όποια ζημιά.
Ιατροτεχνολογικός εξοπλισμός
Είναι προφανές πως την ευθύνη λειτουργίας την φέρει κατά βάση το Νοσοκομείο / η Κλινική, αφού ο Ιδιοκτήτης του ιατροτεχνολογικού (ρομποτικού) μηχανήματος φέρει αστική ευθύνη για την όποια μειωμένη αξιοπιστία του, λόγω ενδεχόμενης κακής ή ελλιπούς συντήρησης ή λόγω κατασκευαστικού ελαττώματος. Βέβαια, στην πράξη η ευθύνη αυτή θα πρέπει να μεταφέρεται, συμβατικά, στον Φορέα Συντήρησης - Πιστοποίησης καλής λειτουργίας. Ωστόσο, αστική ευθύνη μπορεί να αναζητηθεί και στον Κατασκευαστή του ρομποτικού μηχανήματος (Σημείωση: Επειδή ο Κατασκευαστής συνήθως είναι στο εξωτερικό, σύμφωνα και με το Νόμο, η συγκεκριμένη ευθύνη του μεταφέρεται στον αντίστοιχο Εισαγωγέα - Προμηθευτή.
Ασφάλιση Αστικής Ευθύνης
Στη βάση των παραπάνω, ο κάθε γιατρός οφείλει να είναι ασφαλισμένος για την όποια ευθύνη του. Το ίδιο και το νοσηλευτικό ίδρυμα (νοσοκομείο / κλινική). Δηλαδή, να υπάρχει αξιόπιστη Ασφάλιση Ιατρικής Αστικής Ευθύνης Ιατρού - Νοσοκομείου / Κλινικής, Συμπληρωματικά, σε ότι αφορά την ευθύνη που σχετίζεται με χρήση εξειδικευμένου ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού, είναι απαραίτητο να υπάρχει και Ασφάλιση Επαγγελματικής Ευθύνης του Συντηρητή & του Φορέα Πιστοποίησης καθώς και Ασφάλιση Αστικής Ευθύνης Κατασκευαστή & Προμηθευτή Προϊόντος. Οι τελευταίες απαιτήσεις ασφάλισης θα πρέπει να προβλέπονται στις αντίστοιχες συμβάσεις του Νοσοκομείου/ Κλινικής με τους Προμηθευτές, όπως συνηθίζεται και με τους συνεργαζόμενους εξωτερικούς ιατρούς.
Άραγε με ποια αρτιότητα και πληρότητα αντιμετωπίζονται οι παραπάνω ασφαλιστικές καλύψεις στη χώρα μας;