Αναγκαίος ο εξορθολογισμός

Δημοσιεύθηκε στην ηλεκτρονική εφημερίδα nextdeal.gr, 12/08/2021.

Πέρα από τα διάφορα δημοσιεύματα και τον ευρύτερο προβληματισμό γύρω από το φαινόμενο των πολλαπλών πυρκαγιών με τις βαριές οικολογικές, κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες, αφορμή για το παρόν άρθρο υπήρξε πρόσφατο δημοσίευμα της ηλεκτρονικής εφημερίδας NextDeal με τίτλο: “Τι προβλέπει ο νόμος 4797/2021 περί κρατικής αρωγής για τις επιχειρήσεις που είναι ασφαλισμένες”.

Θεσμικό πλαίσιο

Εκφράζεται η άποψη πως ο προαναφερθείς νόμος είναι “επιδερμικός” και ανεπαρκής στο να αξιοποιείται ορθολογικά ο πραγματικός ρόλος της Ιδιωτικής Ασφάλισης στη διευθέτηση ζημιών από φυσικά φαινόμενα που όλο και πιο συχνά θα επιβαρύνουν την Κοινωνία αλλά και τον ίδιο τον κρατικό προϋπολογισμό. Μια πρώτη παρατήρηση είναι το γεγονός πως οι σχετική ρύθμιση (άρθρο 5 του νόμου) αναφέρεται μόνο σε επιχειρήσεις εξαιρώντας τις κατοικίες. Ίσως θεωρείται πως η Πολιτεία έχει επαρκείς πόρους ώστε να ανταποκρίνεται με επάρκεια στην αποζημίωση περιουσίας πληγέντων Καταναλωτών. Σημειώνονται παρακάτω, σχετικά σχόλια στις αντίστοιχες παραγράφους του άρθρου 5 του νόμου:

“1. Για τις επιχειρήσεις και τους μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα φορείς, οι οποίοι έχουν ασφαλιστήριο συμβόλαιο, εφαρμόζονται τα άρθρα 4, 7 και 8, για το ποσό της ζημίας το οποίο δεν καλύπτεται από το ασφαλιστήριο συμβόλαιο.”

Δηλαδή, υποδηλώνεται και γίνεται αποδεκτό, μια επιχείρηση που ασφαλίζεται, να μην καλύπτεται σωστά, και κατά συνέπεια, να μην αποζημιώνεται πλήρως από την ασφαλιστική εταιρεία. Είναι προφανές πως σε περίπτωση μη κάλυψης ή μειωμένης αποζημίωσης λόγω ανεπάρκειας όρων του ασφαλιστηρίου ή λόγω “υπασφάλισης” (ασφάλιση με μικρότερα κεφάλαια έναντι των πραγματικών), μπορεί να υπάρξει πρόβλημα. Παράλληλα, μπορεί να προκύψουν θέματα επαγγελματικής ευθύνης ασφαλιστικού διαμεσολαβητή, αξιοπιστίας ασφαλιστικής εταιρείας και δυσφήμισης της Ιδιωτικής Ασφάλισης.

“2. Για την εφαρμογή των άρθρων 7 και 8 απαιτείται η ολοκλήρωση της διαδικασίας προσδιορισμού του ποσού της ζημίας που καλύπτεται από το ασφαλιστήριο συμβόλαιο.” Δηλαδή, είναι προφανές πως για να ενεργοποιηθεί η όποια κρατική αρωγή θα πρέπει η εκάστοτε ασφαλιστική εταιρεία να προβεί άμεσα στην αποτίμηση της ζημιάς και να αποφανθεί για το ύψος της αποζημίωσης σύμφωνα με πραγματογνωμοσύνη και τους όρους του ασφαλιστηρίου.

“3. Το ποσό της ζημίας που καλύπτεται από το ασφαλιστήριο συμβόλαιο και καταβάλλεται από την ασφαλιστική εταιρεία είναι αφορολόγητο, ακατάσχετο και ανεκχώρητο στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων,…”

Απόλυτα θετική η σχετική διάταξη που θα μπορούσε αντικειμενικά να θεωρηθεί κίνητρο για την ασφάλιση των επιχειρήσεων. Ωστόσο, οι δύο προηγούμενες παράγραφοι του άρθρου του νόμου δημιουργούν ερωτηματικά για την αποτελεσματικότητα της συγκεκριμένης νομοθετικής διάταξης.

Πρωτοβουλίες / παρεμβάσεις

Με αφορμή τις “καμπάνες” από τις πρόσφατες πυρκαγιές και τη διακήρυξη της Κυβέρνησης για αποζημιώσεις των πληγέντων, ίσως είναι η στιγμή να αναληφθούν οι κατάλληλες πρωτοβουλίες από τα θεσμικά όργανα της Ιδιωτικής Ασφάλισης (ΕΑΕΕ, Επαγγελματικό Επιμελητήριο, ΣΕΜΑ κλπ) ώστε να αναδειχθεί ο πραγματικό ρόλος της Ιδιωτικής Ασφάλισης, σύμφωνα με τα όσα ισχύουν στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Φυσικά, οι όποιες παρεμβάσεις δεν θα πρέπει να προσβλέπουν μόνο στη ρύθμιση θεμάτων που αφορούν ασφάλιση περιουσιακών στοιχείων επιχειρήσεων αλλά και κατοικιών.

Είναι υποχρέωση και προς το συμφέρον της Πολιτείας να γίνει υποχρεωτική, δια νόμου, η ασφάλιση κατοικιών με συγκεκριμένα κριτήρια και προϋποθέσεις που να μην επιτρέπουν στεγανά και καταστρατηγήσεις του χρήσιμου θεσμού της ασφάλισης Παράλληλα, οι ασφαλιστικές εταιρείες θα πρέπει να βελτιώσουν / τυποποιήσουν τους όρους των ασφαλιστηρίων περιουσίας προσφέροντας ποιοτικές καλύψεις με αποτελεσματικές διαδικασίες αποζημίωσης

Από την πλευρά τους, οι Φορολογούμενοι (Φυσικά Πρόσωπα και Επιχειρήσεις) θα πρέπει να αναλύσουν τα προβλήματα / αδιέξοδα που προκύπτουν με τις ανεξέλεγκτες καταστάσεις / καταστροφές λόγω ακραίων φυσικών φαινομένων. Με τη συνδρομή και ενθάρρυνση της Πολιτείας, θα πρέπει να αναλάβουν την ευθύνη να ασφαλίζουν τα περιουσιακά τους στοιχεία εξασφαλίζοντας, με χαμηλό κόστος, τη βιωσιμότητα και τη συνέχεια. Είναι λυπηρό να αναμένουν χρηματοδότηση (συνήθως είναι ανεπαρκής) από το Κράτος, προκειμένου να αποκαταστήσουν τις οικονομικές ζημίες που έχουν υποστεί. Και, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως το ταλαίπωρο χρεωμένο Κράτος, μετά από τα δεινά της τελευταίας 10ετίας, παράλληλα με την αποπληρωμή δανείων στα επόμενα χρόνια, έχει τόσες άλλες έγνοιες για την άμυνα, την υγεία, την παιδεία, για το μεταναστευτικό, για έργα υποδομής, για ανάπτυξη ...

Είναι ανάγκη να καταστεί σαφές και να γίνει κατανοητό πως η Ιδιωτική Ασφάλιση, χωρίς να κοστίζει ακριβά, είναι ο μόνος σύγχρονος τρόπος για την ορθολογική αντιμετώπιση προβλημάτων από φυσικές καταστροφές. Προς τούτο, καθοριστικός παράγων είναι η υποχρεωτική ασφάλιση κατοικίας και η ορθολογική θεσμοθέτηση ασφάλισης επιχειρήσεων, πέρα από πολιτικές ιδεοληψίες και παρωχημένες πρακτικές που δεν αρμόζουν σε μια σύγχρονη χώρα μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.