Επαγγελματική Ευθύνη

Οι Εξελίξεις της Αγοράς αναβαθμίζουν το ρόλο τους

Οι εξελίξεις τρέχουν και η ευρύτερη αγορά αρχίζει σταδιακά να επιβάλλει νέους κανόνες. Η εκ των πραγμάτων αναγκαστική απελευθέρωση των επαγγελμάτων (βλ. Ευρωπαϊκή Οδηγία 2006/123/ΕΚ, Μνημόνιο), εισάγει νέα δεδομένα για τους διάφορους Επαγγελματίες και Φορείς παροχής υπηρεσιών. Η τρέχουσα χρηματοοικονομική κρίση που βαραίνει όλο και πιο πολύ τη χώρα μας, με τις διάφορες επιπτώσεις στον επιχειρηματικό χώρο (έλλειψη ρευστότητας, επιχειρήσεις σε καθεστώς επιτήρησης, πτώχευσης ή εκκαθάρισης) είναι φυσικό να δημιουργεί κλίμα «έντασης» κινδύνων και ευθυνών. Παλαιότερο δημοσίευμα της εφημερίδος ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ την Κυριακή 31-10-2010, σχετικά με το σκάνδαλο του Ομίλου Ασπίς Πρόνοια και με τίτλο «ΗΡΘΕ ΩΡΑ ΝΑ ΕΛΕΓΧΘΟΥΝ ΟΙ ΕΛΕΓΧΟΝΤΕΣ - Στο στόχαστρο Ελεγκτές Oρκωτοί Λογιστές», ενισχύει τη συγκεκριμένη άποψη.

Έχουν Επαγγελματική Ευθύνη. Δεν είναι στο “απυρόβλητο”

Οι Δικηγόροι – Νομικοί Σύμβουλοι ασκούν ένα επάγγελμα ή, πιο σωστά, ένα λειτούργημα κύρους και ευθύνης που απαιτεί αξιοπιστία και αφοσίωση.
Δεν είναι απλά επαγγελματίες που διαθέτουν  εξειδικευμένες γνώσεις,  πείρα και  χρόνο  για τον Πελάτη τους. Είναι πρωτίστως άτομα εμπιστοσύνης, στα οποία ο εκάστοτε Πελάτης (Φυσικό Πρόσωπο ή Επιχείρηση) στηρίζεται για την  υπεράσπιση και διασφάλιση των συμφερόντων του. Δέχονται πληροφορίες –συχνά προσωπικές, πολύτιμες ή απόρρητες, κάνουν χρήση ή αναλαμβάνουν προς φύλαξη σημαντικά έγγραφα και άλλα στοιχεία, διαχειρίζονται ξένα χρήματα, διενεργούν – ως έχουν εκ Νόμου το προς τούτο δικαίωμα - πράξεις εν ονόματι και για λογαριασμό των Πελατών τους, φέροντας την αντίστοιχη ευθύνη.

Καιρός να ανακαλύψουμε … την Ευρώπη!

Ένα από τα παράδοξα στη χώρα μας είναι το γεγονός ότι ενώ σαν λαός χαρακτηριζόμαστε από εξωστρέφεια, εν τούτοις όποτε εμφανιστεί κάποιο καινούργιο σύγχρονο θεσμικό μέσο από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η αντίδρασή μας είναι παράξενη. Ενώ θα έπρεπε να εστιάζουμε στα θετικά στοιχεία κάποιας νέας Ευρωπαϊκής Οδηγίας που στοχεύει στην εναρμόνιση με ισχύοντα δοκιμασμένα πρότυπα των προηγμένων χωρών της Ευρώπης, αντ' αυτού προσπαθούμε να καθυστερήσουμε την ένταξή της στο εγχώριο θεσμικό σύστημα και στη συνέχεια ακόμη προσπαθούμε να την «προσαρμόσουμε» σε αυτό που εμείς συνηθίσαμε να εφαρμόζουμε ή αδιαφορούμε για την σωστή εφαρμογή της αρνούμενοι τον όποιο εκσυγχρονισμό! Πέρα από την μέχρι κάποιο βαθμό αντίδραση του απειλούμενου κατεστημένου, ίσως αυτό να αποτελεί κάποιο πολιτικό «κατάλοιπο» του παρελθόντος.

Η Ευρωπαϊκή Οδηγία & ο Νόμος της Αγοράς

Κάθε επαγγελματική επιχειρηματική δραστηριότητα είναι συνυφασμένη με κινδύνους και επακόλουθες χρηματικές απώλειες.
Όλοι οι επαγγελματίες που παρέχουν υπηρεσίες έναντι αμοιβής, χωρίς να μπορούν να εγγυώνται το αποτέλεσμα στο πνεύμα του Νόμου, οφείλουν να έχουν υποχρέωση επιμέλειας για ένα αποτέλεσμα, αποδεκτό  από τον Πελάτη τους. Είναι βεβαίως σαφές ότι ο απλός πολίτης η ο επιχειρηματίας, δεν είναι σε θέση να αξιολογεί αντικειμενικά την ποιότητα των υπηρεσιών ενός Μηχανικού, Λογιστής ή Δικηγόρου, ενός Συμβούλου Πληροφορικής, Συμβούλου Επενδύσεων, Ορκωτού Ελεγκτή ή Εκτιμητή ή και του ίδιου του Ασφαλιστή του κλπ.

Πάντα υπάρχει. Μπορεί και πρέπει να ασφαλίζεται

Εκτός από την Παροχή Υπηρεσιών, όπου μιλάμε για Επαγγελματική Αστική  Ευθύνη, κάθε επιχειρηματική δραστηριότητα συνεπάγεται ανάληψη κινδύνων και ευθυνών.
To γεγονός πως μια παραγωγική επιχείρηση (βιομηχανική, κατασκευαστική, εμπορική, ξενοδοχειακή κλπ)
- απασχολεί κάποιο (ενίοτε σημαντικό) αριθμό εργαζομένων,
- μπορεί να έχει ποικίλη πελατεία (εγχώρια, ευρωπαϊκή ή και διεθνή),
- σχετίζεται με το φυσικό περιβάλλον της περιοχής στην οποία εγκαθίσταται και
- ανάλογα με το επιχειρηματικό αντικείμενο μπορεί να επηρεάζεται από το ευρύτερο οικονομικό περιβάλλον πέραν της χώρας εγκατάστασής της,
μοιραία αποτελεί δραστηριότητα «έντασης κινδύνων και ευθυνών».

Το ελληνικό θεσμικό παράδοξο και η σύγχρονη προσέγγιση

«Όποιος κατά την εκπόνηση μελέτης ή τη διεύθυνση ή την εκτέλεση οικοδομικού ή άλλου ανάλογου έργου ή μιας κατεδάφισης, με πρόθεση ή από αμέλεια ενεργεί παρά τους κοινώς αναγνωρισμένους τεχνικούς κανόνες και έτσι προξενεί κίνδυνο για τη ζωή ή την υγεία ανθρώπου, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι δύο ετών. Η παραγραφή της άνω πράξης και της ανθρωποκτονίας των σωματικών βλαβών και της βλάβης της υγείας που συρρέουν με αυτήν και επήλθαν από πρόθεση ή αμέλεια, αρχίζει από την ημέρα της επέλευσης του αποκαλυπτικού της παραβίασης αποτελέσματος» ΆΡΘΡΟ 286 Ποινικού Κώδικα περί “Ευθύνης Μηχανικών” (Ν2331/95).

Ένας ασυνήθιστα σκληρός νόμος που ίσως και να αποτελεί παγκόσμια πρωτοτυπία σε θέματα ευθύνης Μηχανικών. Στοιχείο “ανωριμότητας” της ελληνικής αγοράς που θυμίζει το Νόμο του Χαμουραμπί στην αρχαία Βαβυλώνα, σύμφωνα με τον οποίο: «Όταν καταρρεύσει το σπίτι και σκοτωθεί ο Ιδιοκτήτης του τότε θα θανατωθεί ο Κατασκευαστής που το έχτισε και αν σκοτωθεί ο γιος του Ιδιοκτήτη αντίστοιχα θα θανατωθεί ο γιος του Κατασκευαστή ...»! Ωστόσο, τα ήθη έχουν αλλάξει ...
Ο σύγχρονος άνθρωπος έχει βρει άλλες λύσεις σε παρόμοια προβλήματα που σχετίζονται με τις ευθύνες που πάντα τον βαραίνουν στη δημιουργική του πορεία.

Σκληρός ο Νόμος αλλά … Νόμος!

«Όποιος κατά την εκπόνηση μελέτης ή τη διεύθυνση ή την εκτέλεση οικοδομικού ή άλλου ανάλογου έργου ή μιας κατεδάφισης, με πρόθεση ή από αμέλεια ενεργεί παρά τους κοινώς αναγνωρισμένους τεχνικούς κανόνες και έτσι προξενεί κίνδυνο για τη ζωή ή την υγεία ανθρώπου, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι δύο ετών.

Η παραγραφή της άνω πράξης και της ανθρωποκτονίας των σωματικών βλαβών και της βλάβης της υγείας που συρρέουν με αυτήν και επήλθαν από πρόθεση ή αμέλεια, αρχίζει από την ημέρα της επέλευσης του αποκαλυπτικού της παραβίασης αποτελέσματος»

ΆΡΘΡΟ 286 Ποινικού Κώδικα περί “Ευθύνης Μηχανικών” (Ν2331/95)

Ασυνήθιστα σκληρός νόμος που ίσως και να αποτελεί παγκόσμια πρωτοτυπία σε θέματα ευθύνης Μηχανικών. Στοιχείο “ανωριμότητας” της ελληνικής αγοράς, που θυμίζει το Νόμο του Χαμουραμπί στην αρχαία Βαβυλώνα, σύμφωνα με τον οποίο: «Όταν καταρρεύσει το σπίτι και σκοτωθεί ο Ιδιοκτήτης του τότε θα θανατωθεί ο Κατασκευαστής που το έχτισε και αν σκοτωθεί ο γιος του Ιδιοκτήτη αντίστοιχα θα θανατωθεί ο γιος του Κατασκευαστή ...»!

Ωστόσο, οι καιροί και τα ήθη έχουν αλλάξει. Ο σύγχρονος άνθρωπος έχει βρει άλλες λύσεις σε παρόμοια προβλήματα που σχετίζονται με τις ευθύνες που πάντα τον βαραίνουν στη δημιουργική του πορεία. Εφαρμόζει την Ασφάλιση της Επαγγελματικής του Ευθύνης!

Σύγχρονες Ευρωπαϊκές κατευθύνσεις

Είναι γνωστό, πως η αρχή της «Προστασίας του Καταναλωτή» και του «Ελεύθερου Ανταγωνισμού», στοιχειοθετούν βασικά «δόγματα» πάνω στα οποία «χτίζεται» το μέλλον της Ενωμένης Ευρώπης. Οι Ευρωπαίοι πολίτες έχουν κατά βάση και ανεξαιρέτως ίδια δικαιώματα και παρόμοιες υποχρεώσεις που σταδιακά διέπονται από ένα ενιαίο θεσμικό πλαίσιο για όλες τις χώρες μέλη της ΕΕ.

Σε πολλούς τομείς, όπως είναι η Παροχή Υπηρεσιών, καταβάλλεται σημαντική προσπάθεια για τη σύγκλιση των νομοθεσιών. Προς την κατεύθυνση αυτή, είναι προφανές πως οποιαδήποτε προσπάθεια με γνώμονα την ποιότητα και την αξιοπιστία, θα είναι προς «τα πάνω» και όχι προς «τα κάτω», ώστε το όποιο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, να προσφέρει στους Πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ίδιες ευκαιρίες και παρόμοια εξασφάλιση. Ως εκ τούτου είναι λογικό πως δεν θα υποχρεωθεί ο Γάλλος ο Γερμανός , ο Άγγλος να μην ασφαλίζεται πια αλλά απεναντίας ο Έλληνας, ο Ιταλός, ο Βούλγαρος, ο Ρουμάνος θα πρέπει να ευθυγραμμισθεί σε αυτό που θεωρείται εδώ και χρόνια “established good practice”!

Πάντα υπάρχει και … βαραίνει. Ευτυχώς ασφαλίζεται!

Είμαι προσωπικά πεπεισμένος πως η ασφάλιση επαγγελματικών ή/και επιχειρηματικών κινδύνων δεν «πουλιέται» αλλά «αγοράζεται» από τον ενημερωμένο και συνειδητοποιημένο Επαγγελματία, από την ενημερωμένη, συνεπή και συνειδητοποιημένη Επιχείρηση που ενδιαφέρονται για την ανταγωνιστικότητα και τη βιωσιμότητά τους στο σύγχρονο κοινωνικό-οικονομικό περιβάλλον που δραστηριοποιούνται. Μέσω της εν λόγω ασφάλισης, ο εκάστοτε Ασφαλισμένος (Επαγγελματίας ή Επιχείρηση) προαγοράζει μια υπηρεσία που κατά βάση λειτουργεί ως εγγυημένη  υπόσχεση αποζημίωσης σε περίπτωση που προκύψει κάποια ζημιά ή εγερθεί εις βάρος του κάποια αξίωση αποζημίωσης. Αν η απόφασή τους για υιοθέτηση της Ασφάλισης ήταν σωστή ή όχι θα φανεί όταν θα τη χρειαστούν. Μόνο που τότε μπορεί να είναι πολύ αργά αν η όποια Ασφάλιση δεν έχει γίνει με τη δέουσα αρτιότητα και πληρότητα.

 Υπάρχουν οι ευρύτεροι «νόμοι» της αγοράς

Πάντα με απασχολούσαν οι έννοιες του κινδύνου και της ευθύνης. Ίσως διότι από πολύ νωρίς, τόσο στην προσωπική μου ζωή όσο και στην πρώτη επαγγελματική μου πορεία ως Μηχανικός, χρειάσθηκε να αντιμετωπίσω θέματα ευθύνης και να συνειδητοποιήσω το πραγματικό της νόημα. Αλλά και επίσης, στα πρώτα χρόνια της καριέρας μου στον ασφαλιστικό χώρο, διαπιστώνοντας πως σε όλες τις ώριμες αγορές των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης ουδείς Επαγγελματίας προσφέρει υπηρεσίες δίχως ασφαλιστική κάλυψη των όποιων ευθυνών του. Και πως ουδεμία Βιομηχανική, Εμπορική ή Κατασκευαστική Επιχείρηση κατασκευάζει έργα και παράγει ή εμπορεύεται προϊόντα χωρίς να φροντίζει να διαθέτει επαρκή ασφαλιστική κάλυψη Αστικής Ευθύνης για τις τυχόν αξιώσεις από ζημιές που μπορεί να προκαλέσει.