ΛΑΘΗ & ΠΑΡΑΛΕΙΨΕΙΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥ

Είναι ανθρώπινες αδυναμίες αλλά πώς;

Μετά από σπουδές και μία πρώτη καριέρα Μηχανικού συγκυριακά βρέθηκα, πριν περίπου 30 χρόνια, στον κλάδο των ασφαλίσεων. Αναπτύσσοντας κάποια εξειδικευμένη τεχνογνωσία και εμπειρία, εστίασα ιδιαίτερα στην Ασφάλιση Επαγγελματικής Αστικής Ευθύνης με έμφαση σε αυτή του Μηχανικού. Ασφαλιστικά, πρόκειται για την πιο περίπλοκη επαγγελματική ευθύνη σε σχέση με άλλα επαγγέλματα, αφού ο Μηχανικός πέρα από τυχόν υλικές ζημιές μπορεί να θεωρηθεί νομικά υπαίτιος για αποζημίωση σωματικής βλάβης ή θάνατο κάποιου/ων καθώς επίσης και για επακόλουθες άμεσες ή/και έμμεσες οικονομικές απώλειες.

Ο Μηχανικός, με την ιδιότητα του Μελετητή, Επιβλέποντα ή Συμβούλου του Επενδυτή / Ιδιοκτήτη / Κύριου του Έργου στο πλαίσιο υλοποίησης ενός τεχνικού έργου, αναλαμβάνει σοβαρές ευθύνες. Και όμως για το σοβαρό θέμα της Επαγγελματικής Ευθύνης, δυστυχώς υπάρχει σοβαρή έλλειψη κατάλληλης πληροφόρησης.

Τα σφάλματα δε συμβαίνουν από μόνα τους. Και είναι καλό να ξέρουμε πώς, για να τα αποφύγουμε όσο είναι δυνατό. Γιατί οι ευθύνες πάντα υπάρχουν και οι συνέπειες μπορεί να είναι βαριές. Παρά τα μέτρα και τις μεθόδους πρόληψης για την αποφυγή σφαλμάτων, είναι αποδεκτό ότι οι ζημίες και οι αστοχίες δεν πρόκειται να εκλείψουν.

Λάθος αποφάσεις, παραλείψεις, προβληματική επικοινωνία με τον Εργοδότη – Πελάτη ή με συνεργάτες, έλλειψη ομαδικού πνεύματος, χαλαρή επίβλεψη, είναι πιθανές αιτίες για κάποια “αστοχία” που θα μπορούσε να προκαλέσει αξιώσεις αποζημίωσης εις βάρος του Μηχανικού. Συνήθως, χωρίς πολλή σκέψη, η αστοχία αποδίδεται σε “κακό”  μηχανικό. Όλοι κάνουμε λάθη και τα λάθη δεν οφείλονται σε αδιαφορία, σε άγνοια ή σε περιφρόνηση των κανόνων.  Μελέτες έχουν δείξει ότι πολλές φορές προσπαθούμε να λύσουμε λάθος πρόβλημα. Ή σπεύδουμε να εφαρμόσουμε γνωστές και «δοκιμασμένες» λύσεις  αποκλείοντας νέες, εναλλακτικές προσεγγίσεις. Ιδιαίτερα όταν οι παράμετροι που πρέπει να ληφθούν υπόψη είναι αυξημένες και απαιτείται μία εντελώς καινοτόμα προσέγγιση, οι «ομοιότητες» με προηγούμενες κατασκευές είναι «εμφανείς». Η θεώρηση του κινδύνου έχει ένα υποκειμενικό - ποιοτικό σκέλος που  σχετίζεται με τη συνολική μελέτη και ένα αντικειμενικό - ποσοτικό σκέλος που έχει να κάνει με τους υπολογισμούς. Δεν είναι τυχαία η ανάγκη για πραγματικό έλεγχο των μελετών και για ουσιαστική  επίβλεψη προκειμένου να διασφαλίζεται η ποιότητα μιας κατασκευής. Ωστόσο, τα λάθη συμβαίνουν λόγω συγκεκριμένης στάσης και αντίληψης. Πιο συγκεκριμένα:

• Η Αμφισβήτηση: «Σε αυτή την περίπτωση οι κανόνες δεν έχουν εφαρμογή».
• Η Αυτοπεποίθηση: «Εγώ έχω τους δικούς μου κανόνες. Δεν έχω πέσει ποτέ έξω».
• Η Πίεση-Βιασύνη: «Γρήγορα, να τελειώνουμε. Έχουμε και άλλες δουλειές»
• Η Σιγουριά: «Λάθη κάνουν μόνο οι βλάκες, οι άσχετοι, και οι άπειροι».
• Η Εξοικείωση: «Τι να μελετήσουμε; Το ξέρουμε και το έχουμε κάνει τόσες φορές».

Στο επάγγελμα του Μηχανικού είναι δεδομένο πως η προσωπικότητα, το κύρος, η επιστημονική και τεχνική κατάρτιση, η ικανότητα αντίληψης και η αποτελεσματικότητα παίζουν σημαντικό ρόλο. Ωστόσο, σημαντικές επιπτώσεις μπορεί να έχουν η ελλιπής ενημέρωση στις σύγχρονες νομοθετικές / θεσμικές και τεχνολογικές εξελίξεις που επηρεάζουν το επάγγελμα. Επίσης, είναι ο φόρτος εργασίας, η κούραση, η διάσπαση της προσοχής, η αμέλεια, η παραπλάνηση, η λανθασμένη εντύπωση…
Πάντως, το αξιοσημείωτο είναι οι σύγχρονοι άνθρωποι που κάνουν τα λάθη, έχουν επινοήσει οι ίδιοι και τις διαδικασίες να προστατεύονται, νομικά και οικονομικά, για τις τυχόν ζημιογόνες συνέπειες εις βάρος τους. Και, αυτό είναι η Ασφάλιση Επαγγελματικής Ευθύνης!