Αναγκαία η συνειδητοποίηση και η αντιμετώπιση της Ευθύνης!

Στο ξεκίνημα της καριέρας μου στον ασφαλιστικό κλάδο, πριν 30 χρόνια, διαπίστωσα πως υπήρχε μεγάλη άγνοια στα θέματα επαγγελματικών κινδύνων τόσο στα δημόσια έργα όσο και στα ιδιωτικά έργα. Πέρα από την επικοινωνία με έμπειρους μηχανικούς της αγοράς, χρειάστηκε να διερευνήσω το θεσμικό πλαίσιο που ίσχυε στη χώρα μας γύρω από τα δημόσια αλλά και στα συνήθη δομικά έργα που απασχολούσαν τη μεγάλη μάζα των ελεύθερων επαγγελματιών μηχανικών. Παράλληλα, άρχισα να αρθρογραφώ ώστε να υπάρξει η κατάλληλη ενημέρωση και να μπορέσω σαν επαγγελματίας Ασφαλιστής να προσφέρω λύσεις, σύμφωνα με τα δεδομένα της ώριμης ευρωπαϊκής αγοράς.

Παρά τις ραγδαίες εξελίξεις στο επάγγελμα του Μηχανικού, η άγνοια γύρω από τα θέματα ευθύνης συνεχίζει να υφίσταται. Ανέγγιχτη παραμένει η παγκόσμια νομική “πρωτοτυπία” της απόλυτης ποινικοποίησης του επαγγέλματος του Μηχανικού. Ίσως ελάχιστοι από τους παλιούς Μηχανικούς γνωρίζουν πως ο Έλληνας Μηχανικός είναι νομικά υπόλογος “για τυχόν παραβιάσεις της νομοθεσίας και των κανόνων της οικοδομικής, λόγω δόλου ή και αμέλειας” (Ν.2331/95 που τροποποίησε το άρθρο 286 του Ποινικού Κώδικα)!

Είναι ανθρώπινες αδυναμίες αλλά πώς;

Μετά από σπουδές και μία πρώτη καριέρα Μηχανικού συγκυριακά βρέθηκα, πριν περίπου 30 χρόνια, στον κλάδο των ασφαλίσεων. Αναπτύσσοντας κάποια εξειδικευμένη τεχνογνωσία και εμπειρία, εστίασα ιδιαίτερα στην Ασφάλιση Επαγγελματικής Αστικής Ευθύνης με έμφαση σε αυτή του Μηχανικού. Ασφαλιστικά, πρόκειται για την πιο περίπλοκη επαγγελματική ευθύνη σε σχέση με άλλα επαγγέλματα, αφού ο Μηχανικός πέρα από τυχόν υλικές ζημιές μπορεί να θεωρηθεί νομικά υπαίτιος για αποζημίωση σωματικής βλάβης ή θάνατο κάποιου/ων καθώς επίσης και για επακόλουθες άμεσες ή/και έμμεσες οικονομικές απώλειες.

Ο Μηχανικός, με την ιδιότητα του Μελετητή, Επιβλέποντα ή Συμβούλου του Επενδυτή / Ιδιοκτήτη / Κύριου του Έργου στο πλαίσιο υλοποίησης ενός τεχνικού έργου, αναλαμβάνει σοβαρές ευθύνες. Και όμως για το σοβαρό θέμα της Επαγγελματικής Ευθύνης, δυστυχώς υπάρχει σοβαρή έλλειψη κατάλληλης πληροφόρησης.

Αφορμή για το παρόν άρθρο αποτέλεσε πρόσφατο δημοσίευμα με τίτλο “Σοκ προκαλούν τα στοιχεία για τα εργατικά δυστυχήματα – Τριπλασιάστηκαν τα θύματα, μακάβριο ρεκόρ με 148 νεκρούς το 2023” (βλ. ΕΔΩ).
Η προστασία εργαζομένων μέσω της πρόληψης ατυχημάτων αποτελεί πρωταρχικό αξίωμα σε μια σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα και διασφαλίζεται με μια σειρά θεσμικών μέτρων, που ισχύουν ενιαία σε όλες τις χώρες-μέλη της ΕΕ. Από την πλευρά τους, τα θεσμικά Όργανα της Πολιτείας έχουν την ευθύνη επιμέλειας σε ότι αφορά την τήρηση του νομοθετικού πλαισίου στα θέματα Ασφάλειας Εργασίας. με δεδομένο πως η πιθανότητα επέλευσης των ατυχημάτων Ωστόσο, δεν μπορεί να μηδενισθεί, αναπτύχθηκαν και εφαρμόζονται σύγχρονες μέθοδοι ασφάλειας εργασίας με στόχο την πρόληψη των ατυχημάτων. Τα εργατικά ατυχήματα, αν και σπάνια, πάντα συμβαίνουν και βαραίνουν. Για τη σχετική άμβλυνση των οικονομικών συνεπειών το σύστημα δημιούργησε τον κατάλληλο μηχανισμό που δεν είναι άλλος από την Ασφάλιση Αστικής Ευθύνης και η οποία έχει αποδειχθεί πως λειτουργεί στην πράξη ως ένας καθ’ όλα βιώσιμος και χρήσιμος θεσμός προς όφελος των Εργαζομένων, των Επιχειρήσεων και ευρύτερα της Κοινωνίας.

Ανημέρωτοι & ανυπεράσπιστοι και στο θέμα της Ασφάλισης!
Μετά από μια πρώτη εμπειρία Μηχανικού, βρέθηκα συγκυριακά στο χώρο των ασφαλίσεων έχοντας αρχικά εξειδικευθεί στις επιχειρηματικές ασφαλίσεις και εργασθεί σε πολυεθνικό ασφαλιστικό όμιλο της Γαλλίας. Παρακολουθώντας, τα τελευταία 30 χρόνια, τις θεσμικές εξελίξεις και τα δρώμενα  γύρω από τα τεχνικά έργα (δημόσια έργα υποδομής και οικοδομικά έργα) καθώς και γύρω από το επάγγελμα του Μηχανικού, έχω καταλήξει στο συμπέρασμα πως έχουμε να διαβούμε πολύ δρόμο ακόμη στα θέματα  ορθολογικής διαχείρισης κινδύνων μελέτης και κατασκευής τεχνικών έργων. Δυστυχώς, αγνοούνται ή και αποφεύγονται ενέργειες σύγκλισης και προσαρμογής στην ισχύουσα ευρωπαϊκή - διεθνή πραγματικότητα. Και όμως, οι καιροί αλλάζουν. Οι σύγχρονες απαιτήσεις σε θέματα ασφάλεια και ποιότητας έργων αυξάνουν και γίνονται πιο αυστηρές για τους Μηχανικούς, Μελετητές ή/και Κατασκευαστές. Οι σωστοί επαγγελματίες θα επιβιώσουν και θα προοδεύσουν …

Οι ευθύνες

Οι Ευθύνες των Μηχανικών πάντα υπήρχαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν, όσο μελετώνται και κατασκευάζονται τεχνικά έργα.  Οι  ευθύνες των συντελεστών παραγωγής των έργων  είναι σε γενικές γραμμές προσδιορισμένες από τη βασική εθνική νομοθεσία και λεπτομερώς αποσαφηνισμένες από τη διεθνή πρακτική εμπειρία και την ευρύτερη νομολογία. Εξ άλλου, η νομοθεσία και ιδιαίτερα σε ότι αφορά θέματα Αστικής Ευθύνης ακολουθεί διεθνώς παρόμοιες βασικές αρχές Δικαίου. Αναφορικά με τις αρμοδιότητες και ευθύνες, διαχωρίζουμε τους Αρχιτέκτονες - Μηχανικούς σε δύο διακριτές κατηγορίες:

Αποκαλύπτουν και ευθύνες Μελετητών Μηχανικών!
Τα τραγικά γεγονότα λόγω της θεομηνίας που έπληξε τη Θεσσαλία, δημιουργούν  έντονα συναισθήματα και ποικίλα σχόλια για τα αίτια, για τις κοινωνικές και οικονομικές  συνέπειες και για την επόμενη μέρα. Ωστόσο, παρόμοια συμβάντα τα οποία μοιραία συμβαίνουν και που όπως υποστηρίζουν οι ειδικοί, αναμένεται να μην θεωρούνται το ίδιο σπάνια, θα πρέπει να αποτελούν αφορμή για γόνιμο προβληματισμό και για ενέργειες που θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην πραγματική κοινωνική και οικονομική ανάκαμψη.

Αφορμή για το παρόν κείμενο υπήρξε το άρθρο της κας Γραμμάτη Μπακλατσή, τοπογράφου – πολεοδόμου μηχανικού, με τίτλο: "Οι καταστροφικές πλημμύρες ξεσκεπάζουν ποτάμι λαθών σε πολεοδομικές μελέτες". Πρόκειται για κείμενο που αναφέρεται στη χρόνια κακοδαιμονία του συστήματος δόμησης στη χώρα μας. Ειδικότερα, η έμπειρη μηχανικός με τεκμηριωμένο τρόπο  αναφέρεται στο πελατειακό σύστημα που έχει βρει νόμιμους τρόπους να εξασφαλίζει εγκρίσεις των υπηρεσιών σε πολεοδομικές μελέτες, που με τη “βούλα” του κράτους γίνονται πολεοδομικά σχέδια και επιτρέπουν τη νομιμοποίηση αυθαιρέτων ή τη “νόμιμη” δόμηση δημόσιων και ιδιωτικών κτιρίων σε μπαζωμένα ποτάμια και ρέματα. Ωστόσο, δεν έχει βρεθεί και ούτε πρόκειται να ξεγελαστεί η φύση. Οι καταστροφικές πλημμύρες, που επέρχονται όλο πιο συχνά και με μεγαλύτερη ένταση, επιμένουν να αποκαλύπτουν όχι μόνο παρατυπίες και πολεοδομικά λάθη αλλά και ευθύνες! Το ίδιο θα έλεγε κανείς ισχύει και για τους σεισμούς που κατά καιρούς συμβαίνουν σε διάφορες περιοχές της χώρας, ταρακουνώντας κτήρια αλλά και συνειδήσεις.

Δε χρειάζεται να "εφεύρουμε τον τροχό"!

Δημοσιεύθηκε στην ηλεκτρονική εφημερίδα nextdeal.gr, 28/06/2023.

Αφορμή για το παρόν σημείωμα υπήρξε πρόσφατο δημοσίευμα με τίτλο “ Μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ ΣΑΕΚ και ΕΑΕΕ για ενίσχυση της Ασφαλιστικής Βιομηχανίας σε Κύπρο και Ελλάδα”. Σημαντική κίνηση του Συνδέσμου Ασφαλιστικών Επιχειρήσεων Κύπρου (ΣΑΕΚ) κσι της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος (ΕΑΕΕ) η οποία αν εμπεδωθεί στην πράξη θα συμβάλλει ουσιαστικά στην ανάπτυξη της εγχώριας ασφαλιστικής αγοράς.

Αρκετές φορές σε άρθρα μου για την ανάπτυξη του κλάδου Ασφάλισης Αστικής Ευθύνης, χρειάζεται να προσεγγίσουμε την μακρόχρονη εμπειρία των διαφόρων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε μερικά άρθρα μάλιστα έχω αναφέρει χαρακτηριστικά τη φράση "να αντιγράψουμε τους Κύπριους αδερφούς!"

Γραφεία Θεματικού Τουρισμού. Αναγκαία η Ασφάλιση Επαγγελματικής Ευθύνης

Δημοσιεύθηκε στην ηλεκτρονική εφημερίδα nextdeal.gr, 01/06/2022.

Το παρόν άρθρο αποτελεί συνέχεια γενικού άρθρου με τίτλο υπότιτλο: ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ & ΑΣΦΑΛΙΣΗ (Ι): Ευαίσθητος κλάδος της οικονομίας με ένταση Ευθύνης (βλ. ΕΔΩ). Εστιάζοντας στην Ασφάλιση Αστικής Ευθύνης, ως παράμετρο η οποία εκφράζει ποιότητα και αξιοπιστία των παρεχόμενων υπηρεσιών στον κλάδο του τουρισμού, με σχετικά άρθρα που δημοσιεύθηκαν στο παρόν βήμα, έγινε αναφορά στην αναγκαιότητα ορθολογικής προσέγγισης της Ασφάλισης Αστικής Ευθύνης Ξενοδοχείων (βλ. ΕΔΩ) και της Ασφάλισης Επαγγελματικής Ευθύνης Τουριστικών Γραφείων (βλ. ΕΔΩ) που, αντίστοιχα, φιλοξενούν και διακινούν τουρίστες. Για την πληρότητα του όλου θέματος, αναφέρονται παρακάτω και κάποιες ήπιες μορφές τουρισμού που, σε συνδυασμό με τις εξαιρετικές φυσικές ομορφιές και με το μοναδικό πολιτισμικό απόθεμα της χώρας, αποτελούν μια βάσιμη μορφή τουριστικής ανάπτυξης με θετικές επιπτώσεις στην απασχόληση και στις τοπικές κοινωνίες της περιφέρειας. Λαμβάνοντας δε υπόψη τις άριστες κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούν στη χώρα μας, είναι βέβαιο πως ο τουρισμός αυτός θα μπορεί να “καλλιεργηθεί” και να αποδώσεις σε χρονική διάρκεια πέραν του τουριστικού συνωστισμού στους μήνες του καλοκαιριού.

Τουριστικοί Πράκτορες. Απαραίτητη η Ασφάλιση Επαγγελματικής Ευθύνης

Δημοσιεύθηκε στην ηλεκτρονική εφημερίδα nextdeal.gr, 23/05/2022.

Το παρόν άρθρο αποτελεί συνέχεια γενικού άρθρου με τίτλο-υπότιτλο: ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ & ΑΣΦΑΛΙΣΗ (Ι): Ευαίσθητος κλάδος της οικονομίας με ένταση Ευθύνης!

Γίνεται αναφορά στα Γραφεία Τουριστικών Πρακτόρων με επιχειρηματικό αντικείμενο τον εξερχόμενο και, κυρίως, τον εισερχόμενο τουρισμό. Συνήθως είναι μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών με "ένταση επαγγελματικής ευθύνης". Δηλαδή, με δραστηριότητα όπου υπάρχει πιθανότητα να υπάρξουν αξιώσεις αποζημίωσης από εξ αμελείας λάθος ή παράλειψη από την πλευρά τους στο πλαίσιο των υπηρεσιών που προσφέρουν. Αυτοί που μπορεί να εγείρουν αξιώσεις για οικονομικές άμεσες ή και έμμεσες απώλειες μπορεί να καταρχήν οι Πελάτες - Τουρίστες που επισκέπτονται τη χώρα μας. ή και  οι Πελάτες - Συνεργάτες του τουριστικού πρακτορείου. Οι τελευταίοι είναι συνήθως μεγάλες επιχειρήσεις του εξωτερικού, που διακινούν μαζικά ξένους τουρίστες με “ευαισθησία” σε θέματα παροχής υπηρεσιών με ποιότητα και υπευθυνότητα (βλ. επαγγελματική ευθύνη). Για το λόγο αυτό και λαμβάνοντας υπόψη πως ο τουρισμός είναι ένας διεθνοποιημένος μηχανισμός παροχής υπηρεσιών, πολύ σωστά έχει προβλεφθεί η υποχρεωτική Ασφάλιση Επαγγελματικής Αστικής Ευθύνης Τουριστικών Πρακτόρων, στο πνεύμα της σχετικής νομοθετικής απαίτησης (Προεδρικό Διάταγμα 7/2018, που αποτελεί εναρμόνιση με την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2015/2302).

Διασφάλιση μέσω Ασφάλισης Επαγγελματικής Ευθύνης

Δημοσιεύθηκε στην ηλεκτρονική εφημερίδα nextdeal.gr, 29/03/2022.

Ο τίτλος του συγκεκριμένου άρθρου σχετίζεται με τις έννοιες “Παροχή Υπηρεσιών” και “Προστασία Καταναλωτή”. Παράμετροι που συνδέουν τις έννοιες αυτές είναι:

• Τα “επαγγελματικά προσόντα”, δηλαδή, η κατάλληλη επαγγελματική εκπαίδευση του παρέχοντος κάποια υπηρεσία έναντι αμοιβής
• Η “πιστοποίηση”, δηλαδή, αναγνώριση επάρκειας σε ότι αφορά ελάχιστες αποδεκτές προϋποθέσεις για την άσκηση της αντίστοιχης δραστηριότητας του Επαγγελματία που παρέχει την υπηρεσία
• Η “ποιότητα” της παρεχόμενης υπηρεσίας με την έννοια της ικανοποίησης έναντι κάποιου λογικού αποδεκτού κόστους και
• Η “εγγύηση” σε ότι αφορά την ποιότητα και την αξιοπιστία της παρεχόμενης υπηρεσίας ώστε να ικανοποιείται πλήρως ο Καταναλωτής που πληρώνει.
  

Σύγχρονες θεσμικές εξελίξεις που την επηρεάζουν

Δημοσιεύθηκε στην ηλεκτρονική εφημερίδα nextdeal.gr, 04/11/2021.

Το παρόν κείμενο αποτελεί συνέχεια άρθρο μου που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στην ηλεκτρονική Πύλης Ενημέρωσης NextDeal, με θέμα "Υποχρεωτική ασφάλιση ακινήτων (I): Απαιτείται ολιστική προσέγγιση του θέματος" (βλ. ΕΔΩ). Στο συγκεκριμένο άρθρο επισημάνθηκε η καθόλα χρήσιμη και ορθολογική εφαρμογή της υποχρεωτικής Ασφάλισης Ακινήτων όπου θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το ευρύτερο πλαίσιο που διέπει τη μελέτη, κατασκευή, αγοραπωλησία, διαχείριση και χρήση των ακινήτων, όπως διαμορφώνεται και θα ισχύει στη χώρα μας.

Σχετικά, δεν θα πρέπει να παραγνωρίζουμε το γεγονός πως η Πολιτεία, υπό την πίεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Επενδυτών που θέλουν να λειτουργήσουν σε θεσμικό περιβάλλον "τάξης και αρχών", προχωρά στη θέσπιση κάποιων μέτρων εκσυγχρονισμού του συστήματος παραγωγής δομικών έργων και διαχείρισης του κτηριακού αποθέματος της χώρας. Παρά τις όποιες αντιδράσεις του κατεστημένου, έχει θεσπισθεί η Ηλεκτρονική Πολεοδόμηση με on line έκδοση οικοδομικών αδειών, "προχωράει" το Κτηματολόγιο και έχουν τεθεί οι βάσεις για την "Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτηρίων".