Αστική Ευθύνη Επιχειρήσεων

Ας πάψουμε να αρμενίζουμε στραβά!

Έχοντας ήδη συμπληρώσει την τρίτη δεκαετία της επαγγελματικής μου καριέρας αναλογίζομαι την τεράστια πρόοδο της επιστήμης και της τεχνολογίας, τις μεγάλες αλλαγές που έχουν εμφανιστεί στο επάγγελμα του Μηχανικού, τις εντυπωσιακές ανακαλύψεις που έχουν αλλάξει ριζικά τον τρόπο που ζούμε και δουλεύουμε, τις μεγάλες κοινωνικές αλλαγές …Υπάρχουν όμως και κάποιες σταθερές αξίες οι οποίες φαίνεται ότι παραμένουν αναλλοίωτες στο πέρασμα του χρόνου. Μια από αυτές είναι η τάση μας ως Έλληνες να προσπερνάμε ή, καλύτερα, να αγνοούμε τις «ντιρεκτίβες» της ΕΈ (παλιά έκφραση πολιτικής “πανουργίας”, που υποδηλώνει “αντίσταση” σε ό,τι αφορά την υιοθέτηση αρχών που το Κυβερνείο των Βρυξελλών προσπαθεί να μας επιβάλλει) και να θεωρούμε ότι “είμαστε το κέντρο του κόσμου”! Ίσως τώρα με την πρωτόγνωρη οικονομική κρίση που βιώνουμε κάπως να αλλάζουμε άποψη …

Η ελληνική πραγματικότητα

Η πρακτική εμπειρία στη χώρα μας δείχνει πως ο θεσμός της Ασφάλισης δεν αξιοποιείται σωστά, και σύμφωνα με τα καταξιωμένα διεθνή πρότυπα. Παρατηρείται σοβαρό έλλειμμα αξιόπιστης πληροφόρησης για τον υποστηρικτικό ρόλο που η Ασφάλιση μπορεί αντικειμενικά να προσφέρει στο σύγχρονο Επιχειρηματία καθώς και ουσιαστική απόκλιση σε ότι αφορά την αρτιότητα  και την πληρότητα των ασφαλιστικών καλύψεων. Θέματα που ειδικά σε περιόδους οικονομικής κρίσης θα πρέπει να αντιμετωπιστούν με ιδιαίτερη σοβαρότητα.

Παρατηρείται πως η μέριμνα για ασφάλιση περιορίζεται συνήθως στην κλασική Ασφάλιση «Πυρός και συναφών κινδύνων». Η ασφαλιστική κάλυψη για «οικονομική απώλεια-απώλεια κερδών από την επέλευση κάποιου κινδύνου» πολύ συχνά απουσιάζει ή υποβαθμίζεται.

Αντιμετώπιση του κινδύνου με ορθολογική Ασφάλιση!
 

Οι σύγχρονες θεσμικές εξελίξεις αναδεικνύουν όλο και πιο πολύ την αναγκαιότητα θέσπισης κανόνων επιχειρηματικής δράσης συμβατών με το περιβάλλον. Η Ευρωπαϊκή Οδηγία 2004/35/ΕΚ για την Περιβαλλοντική Ευθύνη που έχει ενσωματωθεί στο εγχώριο δίκαιο (ΠΔ148 / 29-9-2009) και η οποία εκφράζεται με το «ο ρυπαίνων πληρώνει», αποτελεί τη σύγχρονη έκφραση ενός εξελισσόμενου θεσμικού πλαισίου γύρω από το Περιβάλλον και την ανάγκη προστασίας του.

Το μήνυμα του νέου θεσμικού πλαισίου για την προστασία του περιβάλλοντος, δεν είναι απλά «σύσταση» για πρόληψη ή, όπως άλλοτε, «ενθάρρυνση» για λήψη μέτρων προστασίας με κατάλληλη επιδότηση. Είναι προειδοποίηση προς τους πιθανούς ρυπαίνοντες για αυστηρή τιμωρία, η οποία μεταφράζεται σε εκ του νόμου υποχρέωση για υπέρογκες δαπάνες  έρευνας και εργασίες αποκατάστασης.

Οι εξελίξεις απαιτούν και πιέζουν

Στο πλαίσιο της τρέχουσας οικονομικής κρίσης που αγγίζει το σύνολο της κοινωνίας, είναι και κάποιες θεσμικές εξελίξεις που  προβληματίζουν. Πρόκειται για θέματα που ενώ έπρεπε προ πολλού να αναδειχθούν και να υιοθετηθούν στην πράξη, διάφορες σκοπιμότητες τα έθεταν στο περιθώριο ή σε δεύτερη προτεραιότητα. Ωστόσο, οι ευρύτερες κοινωνικές και οικονομικές εξελίξεις καθώς και ανάγκες εκσυγχρονισμού σύμφωνα με τα ισχύοντα ευρωπαϊκά δεδομένα, αναγκαστικά τα θέτουν σε ημερήσια διάταξη. Ένα τέτοιο θέμα είναι η Περιβαλλοντική Ευθύνη. Δηλαδή, ευθύνη για τυχόν επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον από κάποια παραγωγική διαδικασία σε συνδυασμό με κάποια σκόπιμη ή εξ αμελείας ανθρώπινη ενέργεια.

Πρέπει να ασφαλίζεται στο βαθμό που είναι ασφαλίσιμη!

Η Ευθύνη, ειδικά σε περίοδο πολιτικής, κοινωνικής και οικονομικής κρίσης είναι ίσως το μεγάλο ζητούμενο. Η όποια προσωπική, επαγγελματική ή επιχειρηματική ευθύνη θα πρέπει καταρχήν να διερευνάται και να αντιμετωπίζεται με την έννοια της υποχρέωσης για επιτέλεση καθήκοντος με επιμέλεια και τήρηση των Νόμων και των Αρχών που διέπουν την εύρυθμη λειτουργία του πολιτικού – κοινωνικού και οικονομικού συστήματος (responsibility). Παράλληλα όμως η όποια Ευθύνη θα πρέπει να συνεπάγεται και την υποχρέωση για ανάληψη των ενδεχόμενων ζημιογόνων συνεπειών που μπορεί να προκληθούν από αμέλεια, λάθος ή παράλειψη κατά την εκτέλεση του καθήκοντος (liability).