Αστική Ευθύνη Προϊόντος

Να κατανοήσουμε την ουσία!

Δημοσιεύθηκε στην ηλεκτρονική εφημερίδα nextdeal.gr, 12/05/2023.

Αφορμή για το παρόν άρθρο υπήρξε κάποιος προβληματισμός που προέκυψε στο πλαίσιο της πρόσφατης εκδήλωσης που διοργάνωσε το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών σε συνεργασία με επαγγελματικά σωματεία της Ασφαλιστικής Διαμεσολάβησης και στην οποία συμμετείχαν εκπρόσωποι πολιτικών κομμάτων και Ασφαλιστικών εταιρειών. Η εκδήλωση είχε σαν στόχο να προκαλέσει γόνιμο διάλογο για την ανάπτυξη της ασφαλιστικής αγοράς στη χώρα μας. Ωστόσο, από το “διάλογο” δεν διαφάνηκε κάποια ουσιαστική αντιπαράθεση απόψεων που να καταλήγει σε κοινά αποδεκτά συμπεράσματα και προτάσεις. Ειδικά για το θέμα της Ασφάλισης Αστικής Ευθύνης, προέκυψε κάποιος προβληματισμός που αναφέρεται στην έννοια της “αντικειμενικής ευθύνης”, η οποία αποτελεί βασική παράμετρο και προς τούτο, κρίνω σκόπιμο να σημειώσω τα παρακάτω.

Η ελληνική πραγματικότητα

Δημοσιεύθηκε στην ηλεκτρονική εφημερίδα nextdeal.gr, Πέμπτη, 29/11/2018.

“Το να ζητάς συγγνώμη όταν από αμέλεια, λάθος ή παράλειψη βλάπτεις κάποιον, είναι ανθρωπιά. Όταν όμως ζητάς συγγνώμη και ταυτόχρονα αποζημιώνεις για τη ζημιά που προκάλεσες, όπως και ο Αστικό Κώδικας ορίζει, είναι πολιτισμός”. Αυτό είναι το σύγχρονο νόημα της Αστικής Ευθύνης και στη βάση αυτή πρέπει να την προσεγγίσουμε μέσω του θεσμού της Ιδιωτικής Ασφάλισης.

Στη χώρα μας, το νομοθετικό πλαίσιο στα θέματα Αστικής Ευθύνης, μπορούμε να πούμε πως είναι σύγχρονο αφού αναγκαστικά ενσωματώνει σύγχρονες ευρωπαϊκές οδηγίες.

Υπάρχει έλλειψη αντικειμενικής ενημέρωσης

Δημοσιεύθηκε στην ηλεκτρονική εφημερίδα naftemporiki.gr, Κυριακή, 17 Ιανουαρίου 2016.

Kατατέθηκε από το Συνήγορο του Καταναλωτή, η πρόταση για την κατάρτιση «Κώδικα Καταναλωτικής Δεοντολογίας». Πρόκειται για ένα κείμενο γενικών αρχών και κανόνων, που στόχο έχει την αποτελεσματικότερη προστασία των δικαιωμάτων των καταναλωτών, τη διαφάνεια και την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς μέσα από τη θέσπιση αρχών συναλλακτικής συμπεριφοράς των προμηθευτών προϊόντων και των επαγγελματιών παροχής υπηρεσιών σε δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς και σε καταναλωτές.
Όπως είπε και ο Συνήγορος του Καταναλωτή, η νομοθεσία για την προστασία του καταναλωτή στη χώρα μας θεωρείται αρκετά πλήρης, ειδικά μετά την ενσωμάτωση σχετικών Οδηγιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ωστόσο, υπάρχουν ερώτημα που τίθεται όπως:

Στοιχείο ανταγωνιστικότητας

Κάθε επιχειρηματική δραστηριότητα συνεπάγεται ανάληψη κινδύνων και ευθυνών.
Ανάλογα με το είδος της δραστηριότητας (βιομηχανική, κατασκευαστική, εμπορική, ξενοδοχειακή, παροχή υπηρεσιών κλπ), με τον αριθμό και την σύνθεση του απασχολούμενου προσωπικού και με το γεωγραφικό περιβάλλον που δραστηριοποιείται η επιχείρηση, η “ένταση” ευθύνης είναι διαφορετική, σε ότι αφορά το ενδεχόμενο να βλάψει το Κοινό, τους Εργαζομένους ή το Περιβάλλον,. Μιλάμε για την Αστική Ευθύνη, την οποία κάθε Επιχείρηση φέρει και την όποια πρέπει να δείχνει πως ενστερνίζεται και πως την αναλαμβάνει υπεύθυνα.
Σύμφωνα δε με τη σύγχρονη διεθνή πρακτική, μια επιχείρηση που αναλαμβάνει υπεύθυνα την όποια αστική ευθύνη της, νοείται πως εγγυάται, μέσω κατάλληλης ασφάλισης, την χρηματική αποζημίωση για αποκατάσταση της ενδεχόμενης ζημιάς που μπορεί να προκαλέσει σε Τρίτους (Κοινό), σε Εργαζόμενους ή στο Περιβάλλον.

Ποιοτικά - Ασφαλή Προϊόντα & Αξιόπιστες Υπηρεσίες
 

Ο βασικός Νόμος 2251/1994 για την προστασία του Καταναλωτή, κατά την εποχή της θέσπισής του στη χώρα μας, είχε συζητηθεί διεξοδικά αφού εισήγαγε κατά συστηματικό και σαφή τρόπο θέματα που σχετίζονται με την κατασκευή / παραγωγή και την εμπορία προϊόντων καθώς και με την παροχή Υπηρεσιών προς τους Καταναλωτές. Συγκεκριμένα, ο νόμος αυτός σύμφωνα και με τη νομική ορολογία, κατέστησε “αυστηρή” την αστική ευθύνη (“strict” liability) τόσο του Κατασκευαστή – Παραγωγού, Εμπόρου – Διανομέα καταναλωτικών προϊόντων όσο και του Παρέχοντος Υπηρεσίες προς τον Καταναλωτή. Θέμα εξόχως σοβαρό για τη διασφάλιση των συμφερόντων του Καταναλωτή αλλά και για την εξέλιξη των συναλλακτικών ηθών στη σύγχρονη κοινωνία, που γίνεται όλο και πιο πολύπλοκη και απαιτητική. Δυστυχώς όμως στη χώρα μας, ο νόμος αυτός, ειδικά σε ότι αφορά θέματα ευθύνης, έμεινε στα «αζήτητα» και συνεχίζει να αγνοείται.

Δεν χρειάζεται δαπάνη ενέργειας για την “ανακάλυψη  του  τροχού”!

 

Αφορμή για το παρόν άρθρο υπήρξε νομικό δημοσίευμα έγκριτου δικηγόρου με τίτλο «το κύρος και η χρήση της ρήτρας Claims Made Policy» (http://goo.gl/JxrfK4), όπου επιχειρείται νομική προσέγγιση ειδικού θέματος που σχετίζεται με την Ασφάλιση Επαγγελματικής Αστικής Ευθύνης και για το οποίο η ισχύουσα, εδώ και αρκετά χρόνια, διεθνής πρακτική εμπειρία έχει δώσει γόνιμη λύση. Σχετικά, σημειώνεται πως η ουσία του όλου θέματος βασίζεται στο συνδυασμό της ετήσιας ανανέωσης του ασφαλιστηρίου με την ημερομηνία της αναδρομικής κάλυψης του εκάστοτε Ασφαλισμένου.
 

Διεθνοποιημένος θεσμός η Ιδιωτική Ασφάλιση

Η ελληνική νομοθεσία είναι πλήρης σε ότι αφορά τις βασικές της διατάξεις. Επιπλέον, με τις διάφορες Ευρωπαϊκές Οδηγίες που συνεχώς ενσωματώνονται σε αυτή, εκσυγχρονίζεται στα διάφορα  κοινωνικού και οικονομικού περιεχομένου θέματα που αφορούν τους Εργαζόμενους, τους  Καταναλωτές, τους Επαγγελματίες, τις Επιχειρήσεις και το Φυσικό Περιβάλλον.

Όταν και όπου το θεσμικό πλαίσιο Προστασίας Καταναλωτή λειτουργεί!

Αφορμή για το παρόν άρθρο υπήρξε, πρόσφατο δημοσίευμα στον Ηλεκτρονικό Τύπο της Λεμεσού Κύπρου (http://goo.gl/vVKZ65), επείγουσα προειδοποίηση προς τους καταναλωτές για κυκλοφορία επικίνδυνων προϊόντων (ηλεκτρολογικό και μηχανολογικό υλικό). Πρόκειται για θεσμικό μέτρο που ισχύει σε όλες τις χώρες της ΕΕ, σύμφωνα με το οποίο όταν εντοπίζονται  υλικά επικίνδυνα – μη ασφαλή για τους Καταναλωτές, αμέσως να ειδοποιείται το ευρύτερο καταναλωτικό κοινό. Όπως φαίνεται από το δημοσίευμα, συγκεκριμένα επικίνδυνα υλικά, κατά βάση προέλευσης Κίνας, εντοπίσθηκαν από τις αρμόδιες υπηρεσίες ελέγχου στις χώρες Ουγγαρία, Γαλλία, Σλοβακία, Μάλτα, Ισπανία και Ιταλία και άμεσα κοινοποίησαν το γεγονός. Στην Ελλάδα, εξ όσων μπορώ να γνωρίζω, δεν εντοπίσθηκε κάτι παρόμοιο ούτε έγινε σχετική ειδοποίηση προς τους εγχώριους Καταναλωτές …

Βασική αρχή στο “επιχειρείν” του αύριο

Για όσους γνωρίζουν τα ηλεκτρονικά Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης (Social Media), σημειώνω πως στο επαγγελματικό δίκτυο LinkedIn, υπάρχουν, διάφορες Ομάδες Επικοινωνίας (Discussion Groups). Πρόσφατα στην Ομάδα “Ελληνικό Forum Ποιότητας” του LinkedIn έθεσα θέμα προς συζήτηση με τίτλο “No Quality-No Business”, θέλοντας, να προκαλέσω σχετικό προβληματισμό πάνω στο μελλοντικό επιχειρείν  στη μετά την οικονομική κρίση εποχή. Εποχή, η οποία μοιραία θα πρέπει να περιλαμβάνει σύγχρονες παραμέτρους και αρχές που για διάφορους λόγους είχαν παραγκωνισθεί. Υπήρξαν ενδιαφέρουσες αυθόρμητες αντιδράσεις και γόνιμες απόψεις που θα άξιζαν να διαβαστούν από όσους ενδιαφέρονται γύρω από την εγχώρια νομοθεσία και ισχύουσα κατάσταση στα θέματα της Ποιότητας και της σχέσης της με το θεσμό της Ασφάλισης (βλ. συζήτηση στο LinkedIn).

Καθοριστικός ο ρόλος της Ασφάλισης

Το θεσμικό πλαίσιο. Εδώ και αρκετά χρόνια, ο βασικός Νόμος 2251/94 για την προστασία του Καταναλωτή όπως έχει συμπληρωθεί – προσαρμοσθεί στα ισχύοντα ευρωπαϊκά πρότυπα, αποτελεί ένα καθόλα σύγχρονο πλαίσιο που διασφαλίζει τα συμφέροντα του Καταναλωτή σε ότι αφορά τα καταναλωτικά αγαθά (i) και τις υπηρεσίες που του προσφέρονται (ii). Σύμφωνα και με τη νομική ορολογία, ο νόμος κατέστησε “αυστηρή” την αστική ευθύνη (“strict” liability) τόσο του Κατασκευαστή – Παραγωγού, Εμπόρου – Διανομέα καταναλωτικού προϊόντος όσο και του Παρέχοντος Υπηρεσίες προς τον Καταναλωτή. Θέμα εξόχως σοβαρό για τη διασφάλιση των συμφερόντων του Καταναλωτή αλλά και για την εξέλιξη των συναλλακτικών ηθών στη σύγχρονη κοινωνία, που γίνεται όλο και πιο πολύπλοκη και απαιτητική. Δυστυχώς όμως ο νόμος αυτός, σε ότι αφορά θέματα ευθύνης στη χώρα μας, έμεινε στα «αζήτητα» και συνεχίζει μέχρι στιγμής να αγνοείται. Είναι ωστόσο σαφές ότι οι ευθύνες υπάρχουν.

Μηχανισμοί διασφάλισης της σύγχρονης Αγοράς

Πρόκειται για την Τυποποίηση (δημιουργία προτύπων και αρχών), τη Διαπίστευση (αναγνώριση της τεχνικής επάρκειας και αμεροληψίας των Φορέων που διενεργούν Πιστοποιήσεις ή Εργαστηριακές Μετρήσεις & Ελέγχους) και την Πιστοποίηση (επιβεβαίωση αξιοπιστίας συστημάτων και ποιότητας προϊόντων). Θεσμοθετημένοι “μηχανισμοί” που λειτουργούν και στη χώρα μας με απώτερο σκοπό την ποιότητα των προϊόντων, των υπηρεσιών και των τεχνικών έργων προς όφελος του κοινωνικού συνόλου. Οι διαδικασίες που αφορούν την Τυποποίηση, τη Διαπίστευση και την Πιστοποίηση, αποκτούν όλο και μεγαλύτερη σπουδαιότητα, λαμβάνοντας υπόψη ότι: