ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΑΣΤΙΚΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ
Δεν χρειάζεται δαπάνη ενέργειας για την “ανακάλυψη του τροχού”!
Αφορμή για το παρόν άρθρο υπήρξε νομικό δημοσίευμα έγκριτου δικηγόρου με τίτλο «το κύρος και η χρήση της ρήτρας Claims Made Policy» (http://goo.gl/JxrfK4), όπου επιχειρείται νομική προσέγγιση ειδικού θέματος που σχετίζεται με την Ασφάλιση Επαγγελματικής Αστικής Ευθύνης και για το οποίο η ισχύουσα, εδώ και αρκετά χρόνια, διεθνής πρακτική εμπειρία έχει δώσει γόνιμη λύση. Σχετικά, σημειώνεται πως η ουσία του όλου θέματος βασίζεται στο συνδυασμό της ετήσιας ανανέωσης του ασφαλιστηρίου με την ημερομηνία της αναδρομικής κάλυψης του εκάστοτε Ασφαλισμένου.
Διεθνοποιημένος θεσμός η Ιδιωτική Ασφάλιση
Η ελληνική νομοθεσία είναι πλήρης σε ότι αφορά τις βασικές της διατάξεις. Επιπλέον, με τις διάφορες Ευρωπαϊκές Οδηγίες που συνεχώς ενσωματώνονται σε αυτή, εκσυγχρονίζεται στα διάφορα κοινωνικού και οικονομικού περιεχομένου θέματα που αφορούν τους Εργαζόμενους, τους Καταναλωτές, τους Επαγγελματίες, τις Επιχειρήσεις και το Φυσικό Περιβάλλον.
Είναι προφανές πως τυχόν κενά που ενδεχόμενα προκύπτουν στην πράξη λόγω έλλειψης πρακτικής εμπειρίας σε κάποιους ειδικούς τομείς και που προβληματίζουν την ελληνική αγορά, κάλλιστα μπορούν να καλύπτονται από τη διαθέσιμη πλούσια νομολογία των προηγμένων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στη βάση αυτή, τα διάφορα ασφαλιστήρια, που εκδίδονται από ασφαλιστικές εταιρείες με βάση διεθνείς αντασφαλιστικές συμβάσεις, είναι τυποποιημένες συμβάσεις τύπου “προσχώρησης”. Αποζημιώνουν με βάση συγκεκριμένους όρους που έχουν δοκιμαστεί διεθνώς και που στη φάση της αρχικής εφαρμογής τους είχαν αποσαφηνιστεί - τεκμηριωθεί με ανάλογες νομολογίες. Κατά συνέπεια, θα ήταν ατυχές να αναλισκόμαστε σε πολύπλοκες νομικές αναλύσεις ή δικαστικές διαδικασίες στο να ερμηνεύσουμε ασφαλιστικούς όρους με ενδεχόμενο κίνδυνο να χαρακτηριστούν καταχρηστικοί. Κάτι, που θα είχε ως αποτέλεσμα την άρνηση των διεθνών αντασφαλιστικών εταιρειών να συνεχίζουν να καλύπτουν ασφαλιστικές εταιρείες σε μια χώρα που δεν σέβεται διεθνείς πρακτικές και νομολογίες. Δηλαδή, να έχουμε ακύρωση στην πράξη του διεθνώς καταξιωμένου θεσμού της Ασφάλισης, που ως χώρα έχουμε απόλυτα ανάγκη.
Ασφαλιστήρια Αστικής Ευθύνης
Ιδιαίτερα σημαντικός κλάδος ασφαλίσεων πέρα από τις γνωστές, ασφαλίσεις προσώπων, περιουσίας είναι ο κλάδος Ασφάλισης Αστικής Ευθύνης (αξιώσεις αποζημίωσης σε συνδυασμό ύπαρξης ή όχι κάποιας υπαιτιότητας).
Ανάλογα με το είδος του ασφαλιζόμενου κινδύνου αστικής ευθύνης (από χρήση Αυτοκινήτου, Εργοδότη, έναντι Κοινού, Προϊόντος, Επαγγελματική), τα Ασφαλιστήρια που διεθνώς εφαρμόζονται διακρίνονται σε δύο κατηγορίες. Στα Ασφαλιστήρια τύπου “on occurrence” και στα τύπου “on claims made”. Η σχετική διάκριση, γίνεται με βάση το κριτήριο που εφαρμόζεται / λαμβάνεται υπόψη προκειμένου να καλυφθεί κάποια αξίωση αποζημίωσης στο αντίστοιχο ασφαλιστήριο. Στην πρώτη περίπτωση το κριτήριο είναι “η χρονική στιγμή επέλευσης (occurrence) του ζημιογόνου αιτίου / συμβάντος” και στη δεύτερη, “αυτή καθαυτή η προβαλλόμενη αξίωση (claim) αποζημίωσης σε ότι αφορά τη γενεσιουργό αιτία και την προβολή της”. Η πρώτη περίπτωση σχετίζεται με ασφαλιστήρια συγκεκριμένης χρονικής διάρκειας (συνήθως ένας χρόνος) και αναφέρεται σε ατυχηματικά περιστατικά που μπορεί να συνδέονται με αστική ευθύνη του Ασφαλισμένου. Συνήθως, μιλάμε για καθαρή αμέλεια του Ασφαλισμένου σε σχέση με κάτι που δεν έκανε (λόγου χάριν, δεν πρόσεξε κάποια στιγμή που οδηγούσε, δεν έλαβε τα προσήκοντα μέτρα ασφάλειας για αποφυγή κάποιου εργατικού ατυχήματος κλπ). Η δεύτερη περίπτωση σχετίζεται με ετησίως ανανεούμενα ασφαλιστήρια, τα οποία υποχρεωτικά αναφέρουν και κάποια προγενέστερη ημερομηνία αναδρομικής κάλυψης (συνήθως, η ημερομηνία της αρχικής έναρξης της ασφαλιστικής κάλυψης). Αναφέρεται δε σε αξιώσεις αποζημίωσης που οφείλονται σε εξ αμελείας λάθος ή παράλειψη του Ασφαλισμένου σε κάτι που έκανε. Στην κατηγορία αυτή εντάσσονται τα διάφορα Ασφαλιστήρια Επαγγελματικής Αστικής Ευθύνης. Κρίνεται σκόπιμο να επισημανθεί πως θεμελιώδης αρχή με βάση την οποία αποζημιώνει ένα Ασφαλιστήριο τύπου “claims made” είναι, τόσο το αίτιο / συμβάν με το σκεπτικό της υπαιτιότητας όσο και η προβολή της αξίωσης αποζημίωσης, να έγιναν σε χρονική στιγμή που ίσχυε το ασφαλιστήριο.
Απαραίτητος ο εξορθολογισμός
Για τον τομέα της Ασφάλισης Αστικής Ευθύνης, που δυστυχώς δεν έχει αναπτυχθεί στη χώρα μας εκφράζεται η άποψη πως υπάρχει σχετική σύγχυση. Οι σχετικές προσεγγίσεις έχουν κάποια κενά ή, σε ορισμένες περιπτώσεις, συνδέονται με στρεβλώσεις συγκριτικά με τα αντίστοιχα διεθνή πρότυπα. Η υστέρηση, για διάφορους λόγους, είναι ως ένα βαθμό δικαιολογημένη. Η συστηματική όμως άρνηση και η υπονόμευση των όποιων τάσεων εκσυγχρονισμού δεν μας τιμά ως σύγχρονη χώρα που είναι και θέλει να παραμένει ισότιμο μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η συνειδητή εφαρμογή θεσμικών αρχών και καταξιωμένων επαγγελματικών κανόνων, συνιστά κριτήριο ωριμότητας της πορείας μας στο σύγχρονο κοινωνικό και οικονομικό σύστημα της Ευρώπης. Η ολοκληρωμένη κατανόηση της έννοιας της Ευθύνης στην ευρύτερη μορφή της και ειδικότερα της Επαγγελματικής και Επιχειρηματικής Αστικής Ευθύνης, αποτελεί συστατικό της εύρυθμης λειτουργίας του κοινωνικοοικονομικού συστήματος και του σύγχρονου επιχειρείν. Η πρόοδος και η εν γένει στάση μας στα θέματα Ευθύνης, και ειδικότερα της Ασφάλισης Επαγγελματικής Αστικής Ευθύνης, αποτελεί ένα αντικειμενικό «βαρόμετρο» της επιτελούμενης κοινωνικής και οικονομικής προόδου που συντελείται σε αυτή τη χώρα για την προσέγγιση προτύπων και αρχών των προηγμένων χορών της Ευρωπαϊκής Ένωσης .