ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ & ΑΣΦΑΛΙΣΗ

Εύλογες Ερωτήσεις & Υπεύθυνες Απαντήσεις
 

Αφορμή για το παρόν είναι το πρόσφατο δημοσίευμα σε εφημερίδα της Κύπρου (goo.gl/1AwoYe) σύμφωνα με το οποίο Αρχιτεκτονικό Γραφείο καταδικάστηκε να αποζημιώσει ποσό της τάξεως των 2 εκ ευρώ για λόγους επαγγελματικής ευθύνης. Το θέμα της Επαγγελματικής Ευθύνης αφορά τον κάθε Αρχιτέκτονα ή Μηχανικό αλλά και τους Εργοδότες που πληρώνουν για τις υπηρεσίες τους. Ωστόσο, οι περισσότεροι από τους Μηχανικούς το αγνοούν ή διακριτικά το προσπερνούν. Λιγότεροι είναι αυτοί που προβληματίζονται. Ελάχιστοι δε είναι αυτοί που ενδιαφέρονται για την ορθολογική αντιμετώπισή του που σύμφωνα με τη διεθνή πρακτική, δεν είναι άλλη από την ασφαλιστική κάλυψη.
Και όμως οι καιροί αλλάζουν. Το νέο ευρωπαϊκό πλαίσιο σχετικά με την απελευθέρωση των επαγγελμάτων και την προστασία του Καταναλωτή, οι σύγχρονες κοινωνικο-οικονομικές εξελίξεις και η οικονομική κρίση, εισάγουν νέα δεδομένα στην άσκηση του επαγγέλματος .

Λαμβάνοντας υπόψη την εγχώρια  πραγματικότητα και την ευρύτερη ευρωπαϊκή - διεθνή εμπειρία γύρω από το θέμα της Ευθύνης και της Ασφάλισης, γίνεται σχετική ανάλυση με τη μορφή απαντήσεων σε εύλογες ερωτήσεις που κατά καιρούς τίθενται.

Τι είναι / πώς ορίζεται η Επαγγελματική Ευθύνη;
Είναι η ευθύνη που έχει ο κάθε ένας που παρέχει υπηρεσίες έναντι αμοιβής, να λειτουργεί αξιόπιστα, σύμφωνα με τους νόμους και σύμφωνα με τους κανόνες της δεοντολογίας και της «Τέχνης και Επιστήμης» που διέπουν την επαγγελματική του δραστηριότητα.

Ποιους αφορά;
Όλους τους Επαγγελματίες Αρχιτέκτονες / Μηχανικούς που προσφέρουν υπηρεσίες Μελέτης, Επίβλεψης, Τεχνικού Συμβούλου και από λάθος ή παράλειψή τους μπορεί να προκληθούν υλικές ζημιές, σωματικές βλάβες / θάνατος και επακόλουθες οικονομικές ζημιές Πελάτη ή και κάποιου Τρίτου.

Τι σημαίνει ασφαλιστική κάλυψη της Επαγγελματικής Ευθύνης;
Η Αστική Ευθύνη, που κατά το νόμο ανάγεται στην υποχρέωση του υπαίτιου κάποιας ζημιάς για αποζημίωση, ασφαλίζεται. Σύμφωνα με κάποια σύμβαση  (Ασφαλιστήριο)
η ασφαλιστική εταιρεία αναλαμβάνει τη νομική υπεράσπιση και τη διευθέτηση - αποζημίωση των συνεπειών από λάθος ή παράλειψη του Επαγγελματία.

Τι καλύπτει ένα Ασφαλιστήριο Επαγγελματικής Ευθύνης;
Κατά βάση, αποζημιώνει αξιώσεις για υλική ζημιά, σωματική βλάβη, θάνατο, άμεση ή έμμεση χρηματική απώλεια, ηθική βλάβη κλπ, που προκύπτουν από λάθος ή παράλειψη κατά την άσκηση του επαγγέλματος (Μελέτη, Επίβλεψη, Υπηρεσίες Συμβούλου).
Επίσης, καλύπτει έξοδα υπεράσπισης ανεξάρτητα από τη βασιμότητα της κατηγορίας. Και φυσικά, νομικές – δικαστικές δαπάνες εφόσον η υπόθεση διευθετηθεί εξωδικαστικά ή δικαστικά.

Χρειάζεται μια τέτοια ασφάλιση;  Δεν «ακούμε» για συμβάντα Επαγγελματικής  Ευθύνης;
Το «δεν ακούμε» δεν σημαίνει πως δεν υπάρχουν περιπτώσεις που επαγγελματίες Μηχανικοί (Φυσικά Πρόσωπα ή Επιχειρήσεις) που ακόμη και σκόπιμα ή κακόβουλα, έχουν υποστεί δοκιμασίες για λάθη ή παραλείψεις τους. Από την άλλη πλευρά, τα τυχόν ζημιογόνα συμβάντα ακούγονται δημοσιοποιούνται μόνο σε ακραίες περιπτώσεις όπου είτε αυτεπάγγελτα παρεμβαίνει ο εισαγγελέας ή σκόπιμα προκαλούν το ενδιαφέρον δημοσιογράφων  και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης.

Με την Ασφάλιση Επαγγελματικής Ευθύνης δεν καταφεύγουμε στα δικαστήρια;
Όταν υπάρχει μια σωστή ασφάλιση δεν καταφεύγουμε στα δικαστήρια. Ο θεσμός της ασφάλισης λειτουργεί ακολουθώντας διεθνώς ενιαίους κανόνες δικαίου, τόσο στη διατύπωση όσο και στην ερμηνεία - εφαρμογή των όρων της ασφάλισης.
Όπου λειτουργεί ορθολογικά ο θεσμός της Ασφάλισης Επαγγελματικής Ευθύνης, η Ασφαλιστική Εταιρεία αναλαμβάνει η ίδια τη διευθέτηση της διαφοράς, Εφόσον κρίνει ότι ο ασφαλισμένος ευθύνεται πραγματικά, προχωρεί στη διευθέτηση της αξίωσης μέσω Πραγματογνωμοσύνης ή με Διαμεσολάβηση (Mediation), που είναι μια διαδικασία  σαν το Φιλικό Διακανονισμό. Σε ειδικές περιπτώσεις μπορεί να υπάρξει Διαιτησία και σπάνια κάποια υπόθεση οδηγείται στα δικαστήρια..

Εύλογα, η Ασφάλιση είναι και θέμα κόστους ...
Αντικειμενικά, η ασφάλιση αντιπροσωπεύει μια σχετικά πολύ μικρή λειτουργική δαπάνη. Στην πραγματικότητα, ο Ασφαλισμένος Επαγγελματίας, καταβάλλοντας ένα συγκριτικά μικρό ποσόν –το ασφάλιστρο- έχει στη διάθεσή του («αγοράζει») ένα κατά πολύ μεγαλύτερο ποσόν – το ασφαλισμένο κεφάλαιο- όταν το χρειαστεί. Κατά τη διεθνή πρακτική, η Ασφάλιση Επαγγελματικής Ευθύνης δεν κοστίζει ακριβά και είναι «εργαλείο» επιβίωσης για το σύγχρονο Επαγγελματία. Αν, όντως η ασφάλιση είναι πολύ δαπανηρή και αμφίβολης αξίας, δεν θα είχε καθιερωθεί σε όλες τις προηγμένες χώρες ως απαραίτητο στοιχείο της καθημερινής κοινωνικής ζωής και της σύγχρονης επιχειρηματικότητας. Πόσο μάλλον στις δύσκολες εποχές.

Σε περίοδο οικονομικής κρίσης, θα μπορούσε να υπάρξει ενδιαφέρον ...;
Η αλήθεια είναι πως η Ασφάλιση της Ευθύνης Μηχανικών δεν έχει προχωρήσει ακόμη στη χώρα μας. Αναφέρονται πολύ ελάχιστες περιπτώσεις επαγγελματιών που με αφορμή συγκεκριμένη απαίτηση σύμβασης με κάποιο Εργοδότη / Πελάτη τους, έχουν προβεί σε ανάλογη ασφάλιση. Ωστόσο, το θέμα συζητείται όλο και πιο πολύ. Στα πλαίσια της οικονομικής ύφεσης, είναι απαραίτητος ο εξορθολογισμός γύρω από τα θέματα επαγγελματικών κινδύνων και ευθυνών.

Πάντως, το θέμα είναι καθαρά ζήτημα ενημέρωσης προκειμένου η Ασφάλιση να προκύψει ως συνειδητή επαγγελματική επιλογή και ως δόκιμη επιχειρηματική «επένδυση».

Σε περιόδους όμως οικονομικής δυσπραγίας, είναι σκόπιμο να επισημανθεί πως μια ενδεχόμενη αξίωση αποζημίωσης μπορεί να είναι καταστροφική για τον επαγγελματία (Φυσικό Πρόσωπο ή Επιχείρηση).

Ο κάθε Μηχανικός Μελετητής - Σύμβουλος, όπως και ο κάθε Επαγγελματίας, μπορεί να δεχθεί ακόμη και αναίτια ή κακόβουλα, αγωγή αποζημίωσης για βλάβη που απορρέει από αστική ευθύνη του. Είναι γνωστό πως η διευθέτηση παρόμοιων περιπτώσεων είναι μια επίπονη διαδικασία. Και μόνο το κόστος απόκρουσης μιας τέτοιας αγωγής μπορεί να κάμψει οικονομικά τον επαγγελματία. Πόσο μάλλον η αποζημίωση που θα κληθεί να καταβάλλει.

Είναι ανάγκη να δούμε το θέμα αντικειμενικά και με τη δέουσα ευρύτητα. Σε ένα οικονομικό – επιχειρηματικό περιβάλλον που αλλάζει και «σκληραίνει», η Ασφάλιση της Επαγγελματικής Ευθύνης δεν είναι «πολυτέλεια» αλλά «επένδυση» . Επένδυση που η οικονομική κρίση αλλά και οι ευρύτερες  θεσμικές εξελίξεις της ευρωπαϊκής αγοράς (Απελευθέρωση Επαγγελμάτων, Προστασία Καταναλωτή κλπ), καθιστούν απολύτως αναγκαία.