ΕΥΘΥΝΕΣ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ
Το ελληνικό θεσμικό παράδοξο και η σύγχρονη προσέγγιση
«Όποιος κατά την εκπόνηση μελέτης ή τη διεύθυνση ή την εκτέλεση οικοδομικού ή άλλου ανάλογου έργου ή μιας κατεδάφισης, με πρόθεση ή από αμέλεια ενεργεί παρά τους κοινώς αναγνωρισμένους τεχνικούς κανόνες και έτσι προξενεί κίνδυνο για τη ζωή ή την υγεία ανθρώπου, τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι δύο ετών. Η παραγραφή της άνω πράξης και της ανθρωποκτονίας των σωματικών βλαβών και της βλάβης της υγείας που συρρέουν με αυτήν και επήλθαν από πρόθεση ή αμέλεια, αρχίζει από την ημέρα της επέλευσης του αποκαλυπτικού της παραβίασης αποτελέσματος» ΆΡΘΡΟ 286 Ποινικού Κώδικα περί “Ευθύνης Μηχανικών” (Ν2331/95).
Ένας ασυνήθιστα σκληρός νόμος που ίσως και να αποτελεί παγκόσμια πρωτοτυπία σε θέματα ευθύνης Μηχανικών. Στοιχείο “ανωριμότητας” της ελληνικής αγοράς που θυμίζει το Νόμο του Χαμουραμπί στην αρχαία Βαβυλώνα, σύμφωνα με τον οποίο: «Όταν καταρρεύσει το σπίτι και σκοτωθεί ο Ιδιοκτήτης του τότε θα θανατωθεί ο Κατασκευαστής που το έχτισε και αν σκοτωθεί ο γιος του Ιδιοκτήτη αντίστοιχα θα θανατωθεί ο γιος του Κατασκευαστή ...»! Ωστόσο, τα ήθη έχουν αλλάξει ...
Ο σύγχρονος άνθρωπος έχει βρει άλλες λύσεις σε παρόμοια προβλήματα που σχετίζονται με τις ευθύνες που πάντα τον βαραίνουν στη δημιουργική του πορεία.
Η Ευθύνη, ως γνωστόν, μπορεί να είναι Ποινική ή /και Αστική. Η πρώτη σχετίζεται με δόλο, επιφέρει στον παραβάτη την τιμωρία (πρόστιμο ή φυλάκιση ανάλογα με την παράβαση διατάξεων του Ποινικού Κώδικα) και δεν ασφαλίζεται. Τυχόν ασφαλιστική κάλυψη μεταφράζεται σε νομική υποστήριξη. Απεναντίας, η Αστική Ευθύνη, που σχετίζεται με αμέλεια, λάθος ή παράλειψη, σύμφωνα με τον Αστικό Κώδικα συνεπάγεται την υποχρέωση επανόρθωσης της ζημιάς που προκάλεσε σε κάποιο Συμβαλλόμενο ή Τρίτο (σωματικές βλάβες / θάνατο, υλικές ζημιές και επακόλουθες χρηματικές απώλειες). Σε τέτοιες περιπτώσεις το κόστος που συνδέεται με ζημιογόνα γεγονότα μπορεί να είναι δυσβάστακτο για το Μηχανικό – Μελετητή και μόνο με κατάλληλη ασφαλιστική κάλυψη μπορεί να ξεπεραστεί. Επειδή κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι είναι τέλειος και αλάνθαστος, η Ασφάλιση είναι η μοναδική λύση. Μιλάμε φυσικά για Ασφάλιση Επαγγελματικής Αστικής Ευθύνης με άρτια και αξιόπιστα Ασφαλιστήρια και όχι «ψευδεπίγραφα», τέτοια που να εμπνέουν σιγουριά και ασφάλεια στο σύγχρονο επαγγελματία Μηχανικό.
Ίσως τώρα με τις σύγχρονες εξελίξεις και με την απελευθέρωση του επαγγέλματος, είναι πλέον καιρός και οι Έλληνες Μηχανικοί να υιοθετήσουν την Ασφάλσιση Επαγγελματικής Ευθύνης ως το μοναδικό "εργαλείο" για την απρόσκοπτη άσκηση του επαγγέλματος.
Στο πλαίσιο της νέας πραγματικότητας που διαμορφώνεται με την απελευθέρωση των υπηρεσιών και τον συνακόλουθο ανταγωνισμό, η ποιότητα και η αξιοπιστία των παρεχόμενων υπηρεσιών θα αποδειχθεί καθοριστικής σημασίας, καθώς μοιραία θα ακολουθηθούν οι δρόμοι της ευρύτερης ευρωπαϊκής αγοράς. Προς τούτο, πέρα από τη «διαπίστευση» επάρκειας προσόντων και εμπειρίας του εκάστοτε επαγγελματία Μηχανικού / Γραφείου Μελετών και την εγγραφή στο αντίστοιχο επαγγελματικό μητρώο, ίσως το πλέον σημαντικό κριτήριο θα είναι η παροχή υπηρεσιών με κατάλληλη «εγγύηση» για την ποιότητά τους. Η «εγγύηση» αυτή, στην πράξη, δεν είναι άλλη από την ασφαλιστική κάλυψη της Επαγγελματικής Ευθύνης για λάθη και παραλείψεις. Εκφράζεται στο παρόν άρθρο η άποψη πως η συγκεκριμένη ασφάλιση θα είναι καθοριστικής σημασίας και σύμφωνα με τη διεθνή πρακτική, καθώς και ότι θα συμβάλλει θετικά στην εξυγίανση του Συστήματος Παροχής Υπηρεσιών στη χώρα μας και για τον εξορθολογισμό της αγοράς.