ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ & ΑΣΤΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ

Όταν και όπου το θεσμικό πλαίσιο Προστασίας Καταναλωτή λειτουργεί!

Αφορμή για το παρόν άρθρο υπήρξε, πρόσφατο δημοσίευμα στον Ηλεκτρονικό Τύπο της Λεμεσού Κύπρου (http://goo.gl/vVKZ65), επείγουσα προειδοποίηση προς τους καταναλωτές για κυκλοφορία επικίνδυνων προϊόντων (ηλεκτρολογικό και μηχανολογικό υλικό). Πρόκειται για θεσμικό μέτρο που ισχύει σε όλες τις χώρες της ΕΕ, σύμφωνα με το οποίο όταν εντοπίζονται  υλικά επικίνδυνα – μη ασφαλή για τους Καταναλωτές, αμέσως να ειδοποιείται το ευρύτερο καταναλωτικό κοινό. Όπως φαίνεται από το δημοσίευμα, συγκεκριμένα επικίνδυνα υλικά, κατά βάση προέλευσης Κίνας, εντοπίσθηκαν από τις αρμόδιες υπηρεσίες ελέγχου στις χώρες Ουγγαρία, Γαλλία, Σλοβακία, Μάλτα, Ισπανία και Ιταλία και άμεσα κοινοποίησαν το γεγονός. Στην Ελλάδα, εξ όσων μπορώ να γνωρίζω, δεν εντοπίσθηκε κάτι παρόμοιο ούτε έγινε σχετική ειδοποίηση προς τους εγχώριους Καταναλωτές …

Με αφορμή το παραπάνω κρίνεται σκόπιμο να γίνει αναφορά σε βασικά θέματα που σχετίζονται με την Προστασία του Καταναλωτή και τον χρήσιμο ρόλο της Ασφάλισης Αστικής Ευθύνης, που δυστυχώς, εκτός από τον κλάδο της υποχρεωτικής Ασφάλισης Αυτοκινήτου εμφανίζει μεγάλη υστέρηση στη χώρα μας. Η συγκεκριμένη ασφάλιση δεν ενδιαφέρει μονάχα τους Καταναλωτές (Φυσικά Πρόσωπα ή Επιχειρήσεις) και τις Ασφαλιστικές Εταιρείες. Αφορά επίσης τους Ασφαλιστικούς Διαμεσολαβητές, που αναζητούν νέους τομείς δράσης και ανάπτυξης ασφαλιστικών υπηρεσιών που έχουν ανάγκη οι Καταναλωτές, αλλά και τους δικηγόρους που συμβάλλουν στην εύρυθμη – σύννομη λειτουργία της κοινωνίας.

Προστασία Καταναλωτή

Ο βασικός Νόμος 2251/1994 για την προστασία του Καταναλωτή, σύμφωνα και με τη νομική ορολογία, κατέστησε “αυστηρή” την αστική ευθύνη (“strict” liability) τόσο του Κατασκευαστή – Παραγωγού, Εμπόρου – Διανομέα καταναλωτικού προϊόντος (*) όσο και του Παρέχοντος Υπηρεσίες προς τον Καταναλωτή (**). Θέμα εξόχως σοβαρό για τη διασφάλιση των συμφερόντων του Καταναλωτή αλλά και για την εξέλιξη των συναλλακτικών ηθών στη σύγχρονη κοινωνία, που γίνεται όλο και πιο πολύπλοκη και απαιτητική. Δυστυχώς όμως ο νόμος αυτός, σε ότι αφορά θέματα ευθύνης στη χώρα μας, έμεινε στα «αζήτητα» και συνεχίζει μέχρι στιγμής να αγνοείται. Ωστόσο, στην πράξη είναι σαφές ότι οι ευθύνες υπάρχουν. Απαιτείται αντικειμενική ενημέρωση και ανάδειξη της αναγκαιότητας της Ασφάλισης της Αστικής Ευθύνης των παραγωγικών φορέων έναντι του Καταναλωτή.

Οι κοινωνικές και οικονομικές εξελίξεις

Η καταναλωτική συνείδηση των Ελλήνων επηρεαζόμενη  από την ευρωπαϊκή κουλτούρα και από το ευρύτερο θεσμικό πλαίσιο της Ε.Ε. ωριμάζει. Οι διάφοροι Κατασκευαστές – Παραγωγοί, Εισαγωγείς – Εξαγωγείς, Έμποροι – Διανομείς προϊόντων και Πάροχοι Υπηρεσιών, μπορούν ανά πάσα στιγμή να βρεθούν εκτεθειμένοι σε αξιώσεις αποζημίωσης από ζημιωμένους, δυσαρεστημένους ή και κακοήθεις καταναλωτές.

Είναι εξάλλου γνωστό πως η παγκοσμιοποίηση, η οικονομική κρίση και ο ανταγωνισμός δημιουργούν “ένταση κινδύνου” σε σχέση με την κυκλοφορία προϊόντων και την παροχή υπηρεσιών σε μια ευρύτερη αγορά. Ειδικότερα, το πρόβλημα είναι περισσότερο σοβαρό όταν πρόκειται για “ευαίσθητα” προϊόντα (Τρόφιμα, Δομικά Υλικά Κατασκευών, Χημικά, Φαρμακευτικά, Καλλυντικά προϊόντα, Βιομηχανικά υλικά & Μηχανήματα, Παιδικά παιχνίδια, Ηλεκτρονικό & Ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό κλπ.). Παρομοίως και όταν πρόκειται για παροχή υπηρεσιών Συμβούλου σε εξειδικευμένα τεχνικά θέματα κατασκευών, τεχνολογίας, πληροφορικής ή σε χρηματο-οικονομικά και νομικά ζητήματα

Αναγκαία η μεταρρύθμιση

Η ελληνική κοινωνία πέρα από τον εθισμό στην εύκολη υιοθέτηση καταναλωτικών προτύπων συμπεριφοράς και διαβίωσης, παρέμεινε αδρανής στα θέματα αστικής ευθύνης. Υπνωτισμένη από την επίπλαστη κοινωνική ευμάρεια που δημιούργησε η άφρων πολιτική των κυβερνήσεων των τελευταίων ετών, πορεύθηκε επικίνδυνα αδιάφορη στις θεσμικές εξελίξεις που αφορούν προστασία καταναλωτών, προστασία εργαζομένων, ελεύθερο ανταγωνισμό και προστασία περιβάλλοντος. ελεύθερο ανταγωνισμό. Ωστόσο, η εξελίξεις τρέχουν και η πρωτόγνωρη οικονομική κρίση πιέζουν για ριζικές αλλαγές. 

Σε μια τέτοια προοπτική, η έννοια της «Ευθύνης», στην ευρύτερη διάστασή της, φαίνεται να είναι το μεγάλο  ζητούμενο για την πολυπόθητη ανάκαμψη της χώρας. Γι' αυτό και θα πρέπει να αναδειχθεί και να προσεγγισθεί επί της ουσίας. Είναι καιρός πλέον το θέμα της Αστικής Ευθύνης διεξοδικά να μελετηθεί και συστηματικά να προωθηθεί στην αγορά.

Γόνιμες λύσεις από την Ασφάλιση

Το προαναφερθέν γεγονός, που αποτέλεσε αφορμή για το παρόν άρθρο, προσφέρει ένα θέμα ευρύτερου προβληματισμού. Πόσοι γνωρίζουν για ην:

α) ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΑΣΤΙΚΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ (*)

β) ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΑΠΟΣΥΡΣΗΣ ΕΛΑΤΤΩΜΑΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ &

γ) ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ (**);

Πρόκειται για προϊόντα διασφάλισης των Καταναλωτών (δυνατότητα αξίωσης για αποζημίωση εφόσον ζημιώνονται  και για επιχειρηματικά "εργαλεία" marketing. Επισημαίνεται πως η Ασφάλιση Αστικής Ευθύνης, αφορά τόσο τον Παραγωγό όσο και τον Προμηθευτή προϊόντος (*). Όταν υπάρχουν σοβαρές ζημιές -"σειριακές" αξιώσεις αποζημίωσης, τότε, κάλλιστα μπορεί να προκύψει και θέμα επαγγελματικής ευθύνης του Φορέα Πιστοποίησης για την αξιοπιστία των Πιστοποιητικών που εκδίδει (**)

Πρέπει κάποτε να ανακαλύψουμε και να εφαρμόσουμε τα παραπάνω “εργαλεία” και στην Ελλάδα. Πολύ περισσότερο, στα πλαίσια της αναγκαίας οικονομικής ανάκαμψης - ανάπτυξης. Χρειάζεται ορθολογική αξιοποίηση της Ασφάλισης στο σύγχρονο επειχειρείν σε συνθήκες ανταγωνισμού και απαιτήσεων ποιότητας.  Οι καιροί ότι μενετοί!

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
(*)  Άρθρο 6 του Ν. 2251/94 (Ευθύνη του Παραγωγού)
1. Ο παραγωγός ευθύνεται για κάθε ζημία που οφείλεται σε ελάττωμα του προϊόντος του…
 

(**)  Άρθρο 8 του Ν.2251/94 (Ευθύνη του παρέχοντος υπηρεσίες)
1. Ο παρέχων υπηρεσίες ευθύνεται για κάθε περιουσιακή ζημία ή ηθική βλάβη που προκάλεσε παράνομα και υπαίτια, με πράξη ή παράλειψη του, κατά την παροχή αυτών στον καταναλωτή. Ως παρέχων υπηρεσίες νοείται όποιος, στο πλαίσιο της άσκησης επαγγελματικής δραστηριότητας, παρέχει υπηρεσία, κατά τρόπο ανεξάρτητο.